117 dolara çıkan Brent petrol ve yükselen dolar kuru akaryakıt fiyatlarına zam olarak yansıdı. Benzine yapılan 14 kuruş zam sonrasında litre fiyatı 5.16 TL’ye çıkarken motorin de 17 kuruşluk zamla 4.60 TL’den satılıyor. Petrol fiyatlarının Suriye gerilimiyle daha da tırmanmasından korkuluyor.
Suriye’yi vurma gerilimi ile 117 dolara çıkan Brent petrol ve yükselen dolar kuru akaryakıt fiyatlarına yansımaya başladı. Dün benzine 14 kuruş motorine ise 17 kuruş zam yapılacağı açıklandı. Zamlarla birlikte İstanbul’da 95 oktan benzinin litre fiyatı 5.06 TL’ye, 97 oktan benzinin litre fiyatı 5.16 TL’ye, motorinin fiyatı da 4.60 TL’ye yükseldi.LPG’ye ise 5 kuruş zam uygulandı. Son zamlarla son bir yılda benzine gelen zam yüzde 16.2 olurken, motorin zammı ise yüzde 19.4’e ulaştı.
2008’de 150 dolara çıkan ancak global ekonomik kriz sonrası bir daha bu fiyatlara yaklaşamayan petrolde Suriye gerilimi ile artan fiyatlar piyasalarda endişeleri de beraberinde getirdi. Geçtiğimiz sene varili 115 doların üstüne birkaç kez çıkan ancak düzeltmelerle tekrar bu barajın altına inen petrol Suriye krizi ile birlikte bir kez daha bu barajı geçti. Batılı ülkelerin Suriye’ye askeri bir operasyon düzenleyebileceği endişeleriyle 117 dolara çıkan Brent petrol fiyatları için herkes olası aske
Suriye ve Libya etkisi
Saxo Bank Emtia Baş Stratejisti Ole Hanse’ye göre petroldeki son fiyat yükselişlerinde Suriye’de olası müdahaleyle İran ve Suudi Arabistan gibi iki önemli OPEC ülkesinin karşı karşıya gelmesi önemli rol oynuyor. OPEC tarafından arz problemleri yaşanırsa fiyatların sıçrama yapabileceğini kaydeden Ole Hanse bunun da petrolün 128 dolar hatta 2008’deki zirvesi 150 dolara çıkacağı yönünde spekülasyonlara yol açtığını söylüyor.
Hanse bir başka faktörün ise Libya’dan geldiğini belirtiyor. Libya’da petrol arzının boru hattı kapatmalar ve limandaki grevlerle mart ayındaki 1.4 milyon varilden 200 bin varile kadar düştüğüne dikkat çeken Hanse “Ayrıca Kuzey Denizinde, Irak’ta ve Nijerya’da daha küçük çaplı arz problemleri var, petrol piyasaları gittikçe baskılanmakta ve bu sıralarda ABD’de petrol üretimi artmamış olsaydı fiyatlar daha yüksek olurdu. Brent petrol 2011’de ve 2012’de Libya ve İran kaynaklı korkularla 128 USD’nin üzerinde tepe yapmıştı” diye konuştu. Hanse petroldeki uzun pozisyonların jeopolitik riskler sebebiyle gerçekleştiğini belirtirken yılın son çeyreğinde arz durumunun iyileşebileceğini söyledi.
Kur ve petrol baskısı
Petrol fiyatlarının yükselmesiyle dünya ekonomik büyümesi arasındaki zıt ilişki 117 dolara çıkan Brent petrol fiyatlarıyla yeniden gündeme geldi. Ole Hanse Türkiye, Hindistan gibi para birimlerinde ciddi değer kayıpları yaşayan ülkelerde petrol fiyatlarındaki artışa dikkat çekti. Hem para değeri düşüşü hem de petrol fiyatlarındaki artışla çifte baskı yaşandığını anlatan Hanse “Hindistan’da petrolün fiyatı bu yıl içinde yerel para biriminde yüzde 30 artarak rekor kırmış durumda. Türkiye mevcut gerilimin merkezine yakın olmasının da etkisiyle para birimine gelen satışlarla türk lirası cinsinden petrolün fiyatının yüzde 20 arttığını gözlemledi. Endonezya’da fakirlere sübvanse edilmiş dizel ve benzin sunmaya devam ederken artan petrol fiyatları hissediliyor” dedi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü