Ekonomistler, son günlerde petrol fiyatlarındaki düşük seviyelerin yılsonuna kadar korunması durumunda enerji maliyetinde 1 – 1,5 milyar dolarlık azalış görülebileceğini belirtiyor.
Uluslararası piyasada brent petrolün varil fiyatının yılın en düşük seviyeye gerilemesinin ardından ekonomistler,
Ekonomistler, petrol fiyatlarının yılın en düşük seviyesine gerilemesine rağmen ortalama fiyatlara bakılması gerektiğini ve Ocak – Temmuz döneminde ortalama petrol fiyatlarının 108 dolar civarında seyrettiğini belirtiyor.
Bunun geçen yılın aynı dönemi kıyaslandığında hemen hemen aynı seviyelerde olduğunu kaydeden analistler, petrol fiyatlarındaki bu seviyelerin devam etmesi durumunda cari açığa sınırlı da olsa etkisinin olacağını dile getiriyor.
Petrol fiyatlarındaki düşüşün TCMB’nin para politikasına etkisine ilişkin ekonomistler, şu anda TCMB’nin enflasyon, TL’deki değer kaybı baskısı ile uğraştığından petrol fiyatlarındaki düşüşün TCMB’nin para politikasında değişikliğe neden olmayacağını tahmin ediyor.
“Cari İşlemler Açığında 1 – 1,5 Milyar Dolar Azaltıcı Yönde Etki Oluşabilir”
Garanti Bankası Başekonomisti Nihan Ziya Erdem yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin enerji bağımlılığı nedeniyle petrol fiyatları değişimlerinden önemli ölçüde etkilenen bir ülke olduğunu belirtti.
Petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye’nin petrol ithalat maliyetini azaltarak cari işlemler açığı üzerinde olumlu etkilerinin olmasının bekleneceğini aktaran Erdem, 2013 yılında ortalama petrol fiyatının varil başına 109 dolar olduğunu 2014 yılı ortalamasının ise ağustos ayının ilk haftası itibariyle 109 dolara yakın seyrettiğini kaydetti.
Ancak son günlerde petrol fiyatlarındaki düşük seviyelerin yılsonuna kadar korunması durumunda yıl ortalamasının 106 dolar seviyesine düşeceğini ifade eden Erdem, bu durumda 2014 yılı enerji maliyetinde ve dolayısıyla cari işlemler açığında 1 – 1,5 milyar dolar azaltıcı yönde etkinin oluşabileceğini söyledi.
Erdem, enflasyon üzerindeki etkinin ise tamamen kur hareketlerine bağlı olduğuna dikkati çekerek, “TL’nin değerinde bir değişim olmazsa enflasyon içinde ağırlığı yüzde 5′e yakın olan akaryakıt fiyatlarından doğrudan etkilenen gruplardan yaklaşık 10 baz puanlık aşağı yönlü etki olabilir. Dolaylı etkilerin devreye girmesi durumunda bu etkiler daha yüksek olabilir” dedi.
“Petrol Fiyatlarındaki Her 10 Dolarlık Değişimin Cari Açıkta 4,5 -5 Milyar Dolar İyileştirme Getireceği Söylenebilir”
Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi ise, petrol fiyatlarının yılın en düşüğünde ancak ortalamalara bakılması gerektiğini belirterek, Ocak-Temmuz dönemi ortalamasının 108,6 dolar gerçekleştiğini geçen yılın ortalamasının ise 108,8 düzeyinde olduğunu ve önemli bir fark bulunmadığını söyledi.
Brent petrolün varil fiyatının 104 dolar seviyesinde yıl sonuna kadar devam etse bile yıl ortalamasının 106,7 olduğunu ve bunun da önemli bir fark olmadığını kaydeden Bürümcekçi, şunları kaydetti:
“Kabaca petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık değişimin (doğalgaz ve diğer türevlerin de benzer hareket edeceği varsyımıyla) cari açıkta 4,5 – 5 milyar dolar iyileştirme getireceği söylenebilir. Şu anda görünen değişimler ise bahse değecek boyutta değil bence. Keza enflasyon açısından da öyle, zira petrol fiyatı gerilese bile, vergi yükü aynı olduğundan ve kurlar yüksek seyrettiğinden bir iyileşme getirmiyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası açısından düşüş elbette önemlidir ama şu anda çok daha ciddi başka problemlerle (enflasyon, TL’de değer kaybı baskısı, beklentilerde bozulma, siyasi baskı vb) uğraştığından para politikasına bir etkisi olmaz.”
DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ>>>
Kaynak: Enerji Enstitüsü