İklim ve kent alanında çalışan sivil toplum örgütleri, belediye başkan adaylarına yönelik hazırladıkları bilgi notunda enerji dönüşümünün sağlayacağı tasarrufun kentlerde yaşam kalitesini artıracağını dikkat çekerek belediyelerin hızlıca atabileceği altı adıma yer verdi.
‘‘Enerji dönüşümünde belediyelerin rolü: 6 fayda, 6 adım’’ başlıklı bilgi notunda, son yıllarda yaşanan küresel enerji krizi ve artan enerji maliyetlerinin yoksulluğu daha da artırdığına dikkat çekildi.
Enerji verimliliğinin artırılması ve güneş ve rüzgar kaynaklı yenilenebilir enerjiye geçişin bu sorunlarla mücadelede önemli bir yer tuttuğu belirtilen bilgi notunda, enerji dönüşümünün altı faydası şöyle sıralandı:
– Sağlanan tasarruf, kamu hizmetlerinde ve sosyal politikaların geliştirilmesinde kullanılacak
– Fosil yakıtlara bağımlılığı azaltacak
– Yerel istihdamı artıracak
– Hem çevreyi hem de iklimi koruyacak
– Afet dönemlerinde enerji güvenliği sağlayacak
– Toplumun enerji dönüşümüne katılımını sağlayacak
Çatılar Neden Boş?
Türkiye sadece çatılarında en az 120 GW’lık güneş enerjisi potansiyeli barındırıyor. Bu potansiyel ülkemizin 2022 yılı toplam elektrik tüketiminin %45’ine denk geliyor. Belediyelerin güneş enerji sistemleri kurması için önünde hiçbir engel yok, aksine birçok avantaja sahipler. Sınırları dahilinde yer alan hastane, okul, spor tesisi, semt pazarı, evlendirme dairesi, sosyal tesis, otopark gibi binaların boş duran çatıları güneş panelleriyle elektrik üretiminde kullanılabilir.
Türkiye’den İyi Örnekler:
Türkiye’de belediyelerin güneş enerji sistemleri kurulumuna ilgisi son yıllarda giderek artıyor. Farklı alan kullanımlarına örnek vermek gerekirse, Gaziantep Belediyesi Engelsiz Yaşam Merkezi’nin çatısına, İzmir Belediyesi Tire’de stadyumun çatısına, Kadıköy Belediyesi Evlendirme Dairesi çatısına, Kayseri’nin merkez Melikgazi Belediyesi semt pazarları ve hizmet binası çatısına, Bayburt Belediyesi Şingah Mahallesi’nde belediyeye ait araziye, Eskişehir Tepebaşı Belediyesi Su Sporları Merkezi çatısına güneş panelleri kurarak hem karbon salımının önüne geçti hem de gelir elde etti.
Bu altı faydanın sağlanması için belediyelerin enerji dönüşümü için atabileceği 6 hızlı adım şöyle:
1- Eylem planlarında enerji dönüşümü önceliklendirilmeli
Belediyeler, sürdürülebilir enerji eylem planı ve/veya iklim eylem planı aracılığıyla sera gazı emisyonlarını azaltmak için yenilenebilir enerji kullanımını ve enerji verimliliğini artıracağını dezavantajlı grupları gözeterek taahhüt etmeli.
2- Belediyeler ‘‘Enerji Çözüm Noktaları’’ olmalı
Belediyeler kendi bünyelerinde Enerji Çözüm Masaları kurmalı. Bu masalarda kent sakinleri ve yerel işletmelere elektrik faturası okuma ve enerji verimliliği/tasarrufu hakkında bilgilendirme yapılmalı; yenilenebilir enerji sistemlerine geçiş konusunda rehberlik sunulmalı.
3- Kamu binalarında yenilenebilir enerji kullanımı artırılmalı
Belediyeler, kamu binalarının enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılamak için yatırımlar yapmalı. Özellikle semt pazarları, otogarlar, hal binaları, spor tesisleri, okullar, hastaneler gibi kamu yapılarının çatılarına ve otoparklarına güneş panelleri monte edilmeli.
4- Bürokrasi azaltılmalı ve kapasite geliştirilmeli
Belediyeler, yenilenebilir enerji projelerinin izin süreçlerini kolaylaştırmalı ve çalışanlarının yenilenebilir enerji izin ve onay süreçlerindeki bilgi ve yeteneklerini artırmalı.
5- Tüm yapılarda güneş enerjisi teşvik edilmeli
Belediye sınırları içinde tüm yeni binalar çatı güneş enerji sistemleri kurulumu için hazır binalar olarak inşa edilmeli. Yeni binalar ve tadilat geçirecek eski binaların çatılarına güneş kurulumları teşvik edilmeli ve kademeli olarak zorunlu hale getirilmeli.
6- Mesleki eğitim ve istihdam artırılmalı
Belediyeler, yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği uygulamaları için eğitim programlarıyla hem teknik eleman hem de bürokrasi ve finansman kaynakları hakkında uzman yetiştirmeli.
Bilgi Notunu Hazırlayan Kurumlar:
Ekosfer
Fosil Yakıtların Ötesi (Beyond Fossil Fuels)
İklim İçin 350 Derneği
Kentsel Stratejiler ve Yerel Uygulamalar Derneği
Mekanda Adalet Derneği
WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı)
YUVA