Rusya ve Ukrayna arasındaki kriz, doğal gaz sevkinin aksamasından korkan Avrupa’da gaz fiyatlarını yükseltti. Daha önce de Rusya kaynaklı krizler nedeniyle enerji sıkıntısıyla karşı karşıya kalındığını hatırlatan yetkililere göre, Avrupa bu kez daha hazırlıklı bir konumda. Rusya, Avrupa’daki doğal gazın dörtte birini sağlıyor. Ukrayna ise, Rus gazını Avrupa’ya ulaştırıyor. İngiltere’deki Oxford Enerji Araştırmaları Enstitüsü uzmanı Simon Pirani’ye göre, bölgesel krizler, Avrupa’ya giden enerji yolunu doğrudan etkiliyor:
“Son birkaç gün içinde gaz fiyatları, orta ve uzun vadedeki gaz ihtiyacıyla ilgili kaygılar nedeniyle arttı.”
Ukrayna da doğal gazını Rusya’dan alıyor. Rus firması Gazprom, önümüzdeki ay doğal gaz fiyatlarını arttıracağını açıkladı. Ukrayna’nın kontrolundaki Naftogaz f
Avrupa Enerji Sorumlusu Gunther Oettinger, Avrupa Birliği’nin Ukrayna’ya doğal gaz ödemesi yapmaya devam edeceğini ve Avrupa’da şimdilik enerjiyle ilgili kaygı olmadığını söyledi:
“Şimdilik, üye ülkelerdeki gaz durumu iyi görünüyor. Yumuşak bir kış geçirdik, dolayısıyla gaz stoğumuz geçen yıla göre daha iyi.”
2006 ve 2009’da, fiyat anlaşmazlığı nedeniyle, Rusya Ukrayna’ya gaz sevkini durdurdu. Bu da Avrupa’da enerji sıkıntısına yolaçtı. Kışların soğuk geçmesi ve stokların da yetersiz olması, gaz fiyatlarını tırmandırdı.
Artık Avrupa’nın, Rus doğal gazı konusunda Ukrayna’ya bağımlılığı azalmış durumda. Kasım 2011’de açılan Kuzey Akım boru hattı, Rus gazını Baltık Denizi’nin altından Almanya’ya taşıyor:
“2009 yılındaki Rusya-Ukrayna anlaşmazlığının, boru hattı üzerindeki etkilerinin görülmesiyle, merkez ve doğu Avrupa’da bu konuda birçok çalışma yapıldı.”
Bunlardan biri de, Karadeniz’den geçecek olan Güney Akım Projesi. 2015’te açılacak olan boru hattının, 2018’de tam kapasite çalışarak, Avrupa doğal gaz ihtiyacının yarısını karşılaması bekleniyor.
Ancak Moskova ile Avrupa arasındaki düşmanlık, Rusya’nın Kırım’a asker konuşlandırmasıyla büyüdü. Moskova, Kırım’a asker göndermediğini savunurken, Avrupa Birliği yaptırım tehdidinde bulundu. Simon Pirani’ye göre, Rusya’nın buna karşılık Avrupa gazını kesmesi beklenmiyor:
“Gazprom ticari bir şirket. Amacı, para kazanmak. Bunun için de Avrupa’daki müşterilerine gaz satmak istiyor.”
Uzmanlar, bölgesel gerginlikler sonucunda, Avrupa’nın alternatif enerji yolları bulmaya ve Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmaya çalışacağını söylüyor.
Yazan: Henry Ridgwell
Kaynak: Amerika’nın Sesi