Öncelikle yeni yılın elektrik sektörüne büyük değişiklikler getireceğini rahatça söyleyebiliriz. Bu yazımda PSH Bedelinin kalması ile meydana gelebilecek değişiklikleri SERBEST TÜKETİCİLER açısından kendimce yorumlayacağım.
Eğer elektrik sektörün
Yeni “Tarifeler Yönetmeliği”nin birçok değişiklik getireceğini biliyorduk. Ancak resmi gazetede yayınlanmayan bir şey için öncesinden konuşmak pek mümkün olmuyor. Tarifeler Dairesi’nin yaptığı yönetmelik bence yerinde olmuş.
Faturanın Sadeleşmesi
Elektrik faturalarını birçok elektrik kullanıcısı anlamıyordu. Eskiden kalma alışkanlık ile elektrik kullanan tüketiciler çoğunlukla fatura tutarına bakıyorlardı. Faturanın karmaşık olması sebebi ile kötü niyetli olan elektrik tedarikçileri bir çok bedeli bu karmaşanın arasına sıkıştırıyordu. Örnek vermek gerekirse Kesme/ Bağlama Bedeli elektrik kesilip tekrar bağlanmadan tahsil edilemeyen bir bedeldir. Ancak bazı büyük elektrik şirketlerinin özellikle bu bedeller üzerinden vatandaştan (!) yanlışlıkla bu bedeli tahsil ettiğini hepiniz duymuşsunuzdur.
Artık fatura aşağıdaki bedellerden oluşacak
Net Enerji Bedeli ( Kullandığınız Elektrik)
Dağıtım Bedeli ( Kayıp Kaçak ve İletim Bedeli bu bedelin içine girdi)
Fonlar ( Enerji Fonu, TRT Payı ve Belediye Tüketim Vergisi)
KDV
Bu bedellere ek olarak Reaktif Bedel, Çift Terimli Sanayi Tarifesi üzerinden elektrik kullanan aboneler için Güç Aşımı ve Güç Bedeli ödenecektir.
Bu kısımdaki en önemli değişiklik serbest tüketicilerin kafasını çok karıştıran bir bedel olan PSH Bedeli’nin ( Perakende Satış Hizmet Bedeli ) ortadan kalması olacaktır. PSH Bedelinin bir kısmını Aktif ( Net ) Enerji Bedeli içine koyulduğu söyleniyor. Gelin konuyu biraz daha açayım.
Lisans sahibi elektrik şirketleri elektrik abonelerine verdikleri fiyat teklifinde PSH Bedeli’ni anlatmakta zorlanıyordu. Birçok abone bunun farkına bile varmıyordu. Kaba bir hesap yaparsak iki elektrik şirketi de size elektrik verse ve biri PSH Bedelini sizden tahsil ederken diğeri almasa arada yaklaşık % 3 fark oluyor. Yani PSH almayan tedarikçi sizden daha az fatura tahsil ediyor. Bir başka yöntem ile konuyu bir kez daha örnekleyeyim. İki şirketten % 15 indirimli elektrik fiyat teklifi aldığınızı düşünün. Yine birisi PSH alsın diğeri almasın. PSH almayan aslında size yaklaşık % 18 indirim veriyordur. Ancak bunu kullanıcının hesaplaması pekte kolay değildir. Bu çözmenin yolu karşılaştırma yaparken KDV dahil birim fiyat üzerinden karşılaştırma yapmanızdır. Bu kısmı umarım anlatabilmişimdir.
PSH Bedeli Nedir?
Bu bedel aslında görevli tedarik şirketlerinin geliridir. Abonelerine gönderdiği faturalar, kırtasiye malzemesi ve müşteri hizmetleri merkezlerinde size verdikleri hizmete istinaden alırlar. Peki özel elektrik şirketleri bu bedeli neye göre alınır. Duyduğuma göre özel bir elektrik şirketi bu durumu EPDK’ya sorar. EPDK’da “sözleşmeye yazmak sureti ile alabilirsiniz” der. Daha sonra bu bazı yönetmeliklerde de yer aldı. Vatandaştan para tahsil edebilmeniz için bunun kanunla belirlenmiş olması gerekir. Görevli tedarik şirketlerinin bile PSH Bedeli alması tartışmalı iken özel elektrik şirketlerinin bu bedeli almasına müsaade edilmesi ise KOCA bir fiyaskodur.
İkinci büyük fiyasko ise bunu bedelin endeks esaslı olarak tahsil edilmesidir. Yani tüketiminiz yükseldikçe ödediğiniz PSH Bedeli’de artacaktır. Ancak elektrik şirketinin maliyetinde bir değişiklik olamayacaktır. Çok fazla PSH Bedeli ödüyorsanız sizi kırmızı halı ile karşılamazlar. Peki 5 TL ödeyende 45.000 TL PSH Bedeli ödeyende aynı sıraya giriyorsa neden ben daha fazla para ödüyorum. Hani Elektrik Piyasası Kanunun amaç maddesi? Taraflar arasından ayrım gözetmeksizin, eşit koşullarda hizmet nerede?
Bu değişikliklerden sonra ne olacak?
Bana göre tarife metodolojisi değişti. Yani özellikle sanayi tarifesinden elektrik kullanan abonelerin sözleşmelerini tekrar müzakere etmesi gerekecektir. Buna birçok şirketin karşı çıkacağını biliyorum. Ben söylediklerimden mesulüm sizin ne anladığınızdan değil! Mevcut değişiklik elektrik şirketlerinin aleyhine olan bir durum değildir. Eğer öyle olsaydı görün o sözleşmelere ne oluyordu. Bunun örneğini birçok kez gördük. (Örnek TRT Payı, Örnek Kayıp Kaçak Bedelinin serbest tüketicilerden tahsil edilmesi,)
Örnek vererek konuşalım. Ekim 2014 elektrik tarifesinde sanayi birim fiyatı 0,18559 Kr iken Ocak 2015 elektrik tarifesinde birim fiyat 0,20522 olmuştu. Bu ilk etapta bir zam olarak görülebilir. Ancak aynı zamanda buna PSH Bedelinin Aktif Enerji Bedeline’de eklendiği söylenebilir.İki söylemde yanlış olmayacaktır. Çünkü tarife metodolojisi bu şekilde değişir. Buna itiraz eden bu değişikliğin nasıl olacağınıda bir zahmet izah etsin. İşler karışacak bu kesin. Elektrik piyasası bu şekilde olduğu sürece AFA Danışmanlık olarak bize çok iş çıkacağı kesin.
Bir diğer konu ise Ocak 2015 tarihi ile PSH Bedelinin elektrik faturaları üzerinde yer almaması gerek. Sözleşmenizde bunun yazması hiçbir anlam ifade etmiyor. Sözleşmeniz kanun ve yönetmeliklere aykırı olamaz. Tabiki bu durum tartışmalı olacak. Belki davalar açılacak. Ancak ben iddia ediyorum ki bu konuda açılan davalar tüketici lehine sonuçlanacak. Gelin size yardımcı olalım.
Maliyetlerinizi düşürmek istiyorsanız çalışanlarınızın maaşlarına müdahale edeceğinize PSH Bedelini ödemekten vaz geçin.
Bülent Çebin