Bilindiği üzere elektrik faturalarımız üzerinden TRT kurumunu finanse ediyoruz. Bu yazıda TRT’nin yasa yoluyla bizden tahsil ettiği ücret hakkında açıklamalarda bulunacağım. Bu konuda birden fazla yazım olmasına rağmen 1 Ocak 2016 elektrik tarifesi ve yeni yürürlülüğe giren Tarifeler Yönetmeliği açısından yorumlayacağız.
Elektrik faturalarını düşürme
Evet, TRT’yi bu kadar etkileyen o kararlar neydi?
Birincisi meşhur Kayıp Kaçak Bedeli yine bir Ocak tarifesi (2011) ile faturamıza girdi. Aslında Kayıp Kaçak Bedeli’nin hayatımıza girmesi 2010 tarifesi ile olmuştur. Karmaşanın başlaması ise serbest tüketicilerin Kayıp Kaçak Bedeli ödememesi ile başladı. Serbest tüketicilerden tahsil edilmeyen bu bedel neden ulusal tarife üzerinden indirimli elektrik almayan vatandaşlardan tahsil ediliyordu? Bu sorunun cevabını bilen olduğunu sanmıyorum. Tepkiler üzerine 2011 yılında Kayıp Kaçak herkesten alınmaya başlandı.
Söylendiğine göre Aktif (Net) Enerji Bedeli Kayıp Kaçağı doğurdu. Burası çok enteresan sevgili dostlar; Aktif Enerji Bedeli perakende şirketinin geliridir. Oysaki açılan davalarda Kayıp Kaçak Bedeli’nin dağıtım sisteminin bir geliri olduğu söyleniyor. Haksız olduklarını söyleyemeyeceğim ancak o zaman bu bedel neden aktif enerji içinde idi? Bu sebeple de Ocak 2016 tarifesinde Kayıp Kaçak Dağıtım Bedeli’nin içine koyuldu. Peki, bunun için neden bu kadar zaman beklediniz? Neden Aktif Enerji Bedeli’nden çıktığı zaman Dağıtım Bedeli’ne eklenmedi de Kayıp Kaçak Bedeli diye bir bedel ortaya çıkardınız? Hayır, vatandaşları bir kenara bırakalım TRT’nin niye rahatını (!) bozuyorsunuz. Elektrik kullanıcıları olan tüketicilerin çok umursanmadığını görüyoruz. TRT’ye bu yapılır mı?
TRT’nin bu değişiklikten derdi nedir?
TRT Dağıtım, iletim,Perakende Satış Hizmet Bedeli ve vergiler haricinde kalan bedeller üzerinden yani Net Enerji Bedeli üzerinden alınıyordu. Ortaya çıkan Kayıp Kaçak Bedeli tartışmaya yol açtı. Alınan kurul kararı ile TRT kendisine kanunla verilmiş hakların kurul kararı ile alınmasına itiraz etti. Yürütmenin durdurulmasına ilişkin dava açtı. Bu dava 2015 yılında sonuçlandı ve TRT davayı kaybetti. Davayı temyiz ettiği söyleniyor. Resmi olarak bunun bir ispatını göremedik. TRT Danıştay kararına rağmen Ocak 2016 tarifesine kadar lisans sahibi şirketlere yazı göndererek Kayıp Kaçak ve Net Enerji Bedeli üzerinden yüzde 2 olarak TRT Payı tahsilatını yapılması gerektiğini söylüyordu.
Dava kararı ve hukuk TRT’nin derdi olmadığını yaptıklarından anlayabiliyoruz. Bu uygulamaya Enerji Bakanlığı da yüzde 1 olarak alınan Enerji Fonu ile katıldı. Evet doğru duydunuz; bakanlıkta TRT gibi yazı gönderdi.
Peki, 2016 Ocak tarifesi ile ne olacak?
5 yıllık kötü çocuk Kayıp Kaçak Bedeli ortadan ortadan kalktı. Bunun sonuçları öncelikle TRT Payı, Enerji Fonu ve Elektrik Tüketim Vergisi tahakkuk yöntemindeki tartışmalar son bulacak. Kayıp Kaçak konusunda açılan davalar 2010 ile 2011 yılları arası için olacak. Kayıp Kaçak Bedeli’nin 10 Yıl geriye dönük tahsil edileceğini söyleyen şaşkınlara duyurulur.
Bakalım gelirleri konusunda çok hassas olan TRT’nin yeni planını merakla bekliyoruz. Takipteyiz TRT; keşke giderleriniz hakkında da aynı hassasiyeti gösterseniz. Bu kadar gelire rağmen ortada bir şeyler görsek. Meraklılara Sayıştay kurumunun TRT Hakkındaki raporunu okumalarını tavsiye ederim. Neden bu kadar tepkili olduğumuzu daha iyi anlayabilirsiniz.