Kategori : ELECTRICITY ENERGY NEWS, ENERGY AGENDA NEWS - Tarih : 04 January 2022
Tüm dünyada artan enerji fiyatlarının, yükselen döviz kurunun ve ertelenen elektrik zamlarının etkileri tüketicilere yeni yansırken 1 Ocak 2022’den itibaren geçerli olan elektrik tarifelerine göre elektrik tedarikçisini değiştirmemiş tüketiciler için elektrik fiyatları iş yerlerinde % 127, evlerde ise% 49,6 ile % 125 arasında zamlandı.
Aylık 137 TL fatura ödeyen artık 205 TL ödeyecek
Elektrik maliyetleri 2021 yılının başına göre % 141’lik artış göstermiş ancak bu maliyet artışı uzun bir süre tüketicilere yansıtılmamıştı. Tüketicilerin maliyetlerdeki artışlardan daha az etkilenmesi ve ev elektrik tüketiminde tasarrufun teşvik edilmesi amacıyla 1 Ocak 2022’den itibaren kademeli elektrik tarifesi uygulamasına geçildi. Bu tarifeye göre geçtiğimiz aralık ayında 137 TL elektrik faturası tutarına karşılık gelen tüketim miktarı ve altında elektrik kullanan tüm abonelerin elektrik faturaları, düşük kademeli tarife birim fiyatından hesaplanacak. Bu tutarın üzerindeki tüketimler için ise yüksek kademeli tarife birim fiyatı uygulanacak. Düşük kademeli elektrik birim fiyatı geçtiğimiz ayın fiyatlarına göre % 49,6, yüksek kademeli elektrik birim fiyatı ise % 125 daha yüksek olacak. Buna göre geçtiğimiz ay 137 TL fatura ödeyen tüketicilerin tüketiminin tamamı düşük kademede olacak ve bu tüketicilerin elektrik faturası ocak ayında 205 TL gelecek.
Kademeli elektrik tarifesi nedir?
Kademeli elektrik tarifesi; aylık 150kWh tüketime kadar olan ev elektrik tüketimlerinin düşük kademe birim fiyatından, bu tüketimi geçen tüketimlerin ise yüksek kademe birim fiyatından faturalandırılmasını sağlayacak. 2022 yılının Ocak, Şubat ve Mart aylarını kapsayan birinci çeyrek döneminde 38 milyon hane için 150kWh’ye kadar olan tüketimler kilovatsaat başına vergiler dahil 1,37 TL’den faturalandırılacak, bunun üzerindeki her kilovatsaat tüketim için uygulanacak birim fiyat 2,06 TL olacak. Bu uygulama alçak gerilim mesken abone grubundaki 38 milyonun üzerinde hane için 1 Ocak itibarıyla devreye girdi.
Sınır 205 TL, bunun üzerinde tüketimde fatura can yakacak
Düşük kademede kalan tüketicilerin elektrik faturaları yüzde 49,6 artarken yüksek birim fiyat sadece limiti geçen tüketim için uygulanacak. Geçtiğimiz aralık ayında 500 TL fatura ödeyen bir ev tüketicisinin ocak ayında gelecek faturasının düşük tüketimli bölümü 205 TL olacakken yüksek tüketimli kademede kalan kısmı için fatura 815 TL olacak ve aralık ayında 500 TL olan fatura ocak ayında 1020 TL olacak.
Tedarikçi değiştirmek yeniden mümkün hale gelecek
Elektrik maliyetlerinin uzun bir süredir ulusal tarife birim fiyatının üstünde kalmış olması nedeniyle serbest piyasa dinamikleri yeterince çalışmamış ve serbest tüketici uygulaması olarak bilinen cep telefonu operatörü değiştirir gibi elektrik tedarikçisi değiştirme uygulamasının önü tıkanmıştı. Serbest piyasa dinamiklerinin çalışmaması nedeniyle artan elektrik maliyetleri, devletin sırtına yüklenmiş ve nihayetinde dolaylı olarak vatandaşın cebinden çıkar hale gelmişti. Bu süreçte 5 milyona yaklaşan tedarikçi değişikliği sayısı 100 binler seviyesine kadar düşmüş, düşüşle birlikte devletin, aslında vatandaşların ödediği vergilerin üzerindeki yük iyice artmıştı. Yeni uygulama ile evler dahil tüm abone grubundaki tüketiciler için elektrik tedarikçisi değiştirmek mümkün hale gelecek, piyasa dinamiklerinin iyi işlemesiyle birlikte orta vadede elektrik maliyetlerinde ve tüketicilerin ödedikleri elektrik faturalarında düşüş olacak.
TRT Payı faturalardan kaldırıldı
Elektrik faturalarındaki bir diğer radikal değişiklik ise TRT payının kaldırılması olarak öne çıktı. 100 TL’lik bir elektrik faturasının yalnızca 1 TL’lik kısmı TRT payına denk geliyordu ancak elektrik faturalarından TRT payı tahsil edilmesi kamuoyunda tepki ile karşılanıyordu. Tepki çeken uygulamanın ocak ayından itibaren kaldırılması sembolik açıdan önemli görülüyor.
Serbest piyasa dinamiklerinin çalışması ile elektrik faturaları düşecek
Yeni kademeli elektrik tarifesi uygulamasını ve elektrik zamlarını deÄŸerlendiren EnCazip.com kurucusu ÇaÄŸada Kırım, elektrik piyasasının artık özelleÅŸtiÄŸinin ve serbest bir piyasa olduÄŸunun altını çizerek rekabetçi piyasa yapısının yeniden oluÅŸturulması ile kazananın tüketiciler olacağını ifade etti. Elektrik zammı ifadesinin ise tekel yapısından kalma bir jargon olduÄŸunu vurgulayan Kırım, sözlerine ÅŸu ÅŸekilde devam etti: “2001 yılında elektrik piyasasında serbestleÅŸme baÅŸladı ve günümüzde piyasanın neredeyse tamamı serbestleÅŸti. Artık elektrik üreticileri fiyatların serbestçe belirlendiÄŸi piyasada ürettikleri enerjiyi satıyor yani maliyetler serbest piyasada belirleniyor. Maliyetlerin serbest belirlendiÄŸi bir piyasada tüketici fiyatlarının devlet tarafından belirlenmesi mümkün deÄŸildir. Yine de özellikle 2018 yılından itibaren tüketici elektrik fiyatları ciddi anlamda düşük tutulmuÅŸ ancak bu durum sürdürülebilir olmamıştı. Elektrik faturalarının çok arttığı, benzer artışların tüm Avrupa ülkelerinde yaÅŸandığı doÄŸru. Ancak toplum olarak elektrik piyasasının serbestleÅŸtiÄŸini anlamalı ve elektrik zamlarının devlet tarafından yapılmadığını kabul etmeliyiz. Çünkü elektrik piyasasındaki fiyat belirlemeleri örneÄŸin köprü geçiÅŸ ücretlerinin belirlenme mekanizmasından çok daha farklı. Sonuç olarak uzun süredir toplum tepkisi çekincesiyle elektrik fiyatlarına zamanında yapılmayan maliyet bazlı fiyat deÄŸiÅŸikliklerinin tüketiciye yansımasının sonuçlarının çok daha büyük olduÄŸunu an itibarıyla tecrübe ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
