Kategori : ENERGY AGENDA NEWS - Tarih : 20 May 2023
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri Pilot Tesisi’nin 4 milyon dolarlık yatırımla ve yıllık 1200 ton üretim kapasitesiyle iÅŸletmeye alındığını belirterek, “Endüstriyel tesise geçtiÄŸimizde yıllık 570 bin ton üretim yapacağız. 300-350 milyon dolarlık bir yatırımla bunu gerçekleÅŸtireceÄŸiz. Bu tesisten yıllık 200-220 milyon dolar da gelir bekliyoruz.” dedi.
EskiÅŸehir’in Beylikova ilçesinde kurulu pilot tesiste, beraberindeki Beylikova Kaymakamı Saliha KarataÅŸ, Eti Maden Genel Müdürü Serkan KeleÅŸer ile gazetecilerle bir araya gelen Dönmez, son 20 yılda elektrik kurulu gücünde arz güvenliÄŸini güçlendirme adına ciddi yatırımların hayata geçirildiÄŸini, 31 bin 846 megavat olarak teslim aldıkları elektrik kurulu gücünü 2023 mart itibarıyla 104 bin 348 megavata çıkarttıklarını bildirdi.
DoÄŸal gaz altyapısını da 20 yılda 5 ilden 81 ile çıkarttıklarını hatırlatan Dönmez, “Nüfusumuzun yüzde 80’lik kısmına da yani 70 milyona da doÄŸal gazı ulaÅŸtırmış durumdayız.” dedi.
Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:
“DoÄŸal gaz altyapısını geliÅŸtirdik ama maalesef doÄŸal gazda ve petrolde dışa bağımlıydık. Fakat özellikle son yıllarda yapmış olduÄŸumuz atılımla birlikte hem denizlerde hem de karada hidrokarbon arama ve araÅŸtırma faaliyetlerimize hız verdik. Filomuzu güçlendirdik. Ä°ki sismik araÅŸtırma gemimiz, 4 derin sondaj gemimizle dünyanın sayılı enerji filosu arasına girmiÅŸ olduk. 2020 yılında hem Türkiye’nin hem de dünyanın en büyük doÄŸal gaz keÅŸfine imza attık. Ardından 2021-2022 yıllarında gelen yeni keÅŸiflerle Karadeniz’de Sakarya gaz sahasında ulaÅŸtığımız doÄŸal gaz rezervi toplamda 710 milyar metreküpe ulaÅŸtı. Sayın CumhurbaÅŸkanı’mızın teÅŸrifleriyle de 20 Nisan’da, Filyos’ta bu doÄŸal gazı karaya çıkartıp tesise teslim ettik. Yine o gün CumhurbaÅŸkanı’mız milletimize iki büyük müjde verdi: Biri, bir yıl süreyle tüm mutfak kullanımlarında doÄŸal gazın bedava verilmesi ki yaklaşık 25 metreküptür. DiÄŸeri de gelecek olan ilk faturaların tamamının devlet tarafından karşılanması. Bir haftalık yazılım güncelleme sürecinden sonra da mayıs ayı itibarıyla artık faturalar gidiyor ama herhangi bir bedel tahakkuk ettirilmiyor.“
Dönmez, Şırnak’ın Gabar Dağı bölgesinde Türkiye tarihinin en büyük petrol keÅŸiflerinden birine imza attıklarını vurguladı.
Son derece nitelikli, “41 API” kaliteli petrol sahasında tam üretime geçildiÄŸinde yaklaşık 100 bin varile kadar günlük üretim yapabileceÄŸini aktaran Dönmez, “Åžu anda Türkiye’de kamu ve özel sektörün günlük üretimi 80 bin varil. Bu sahayı devreye aldığımızda iki katından daha fazla üretim artışı saÄŸlamış olacağız. Sadece bu saha tek başına Türkiye’deki petrol ihtiyacının yüzde 12‘sini karşılama kapasitesine sahip. 2-3 yıl içerisinde sahanın tamamında yaklaşık 100 kadar üretim kuyusu açacağız ve boru hattıyla birlikte rafinerilere ya da terminallere sevkiyatına baÅŸlayacağız. Åžu anda da zaten ilk kuyuda günlük 1200, 1300 varil üretim var. Tankerlerle onu rafinerilere teslim ediyoruz.” deÄŸerlendirmesini yaptı.
“4 reaktör devreye girdiÄŸinde Türkiye’deki elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayabilecek”
Bakan Dönmez, 60 yılı aÅŸkın süredir Türkiye’nin hayal ettiÄŸi ama bir türlü baÅŸaramadığı nükleer güç santralinde artık son virajı aldıklarını, Akkuyu Nükleer Güç Santrali‘ne nükleer yakıtların geldiÄŸini anımsattı.
Tesisin bir yıl içinde elektrik üretmeye baÅŸlayacağına deÄŸinen Dönmez, “Türkiye’nin en büyük yatırımı, yaklaşık 25 milyar dolarlık bir yatırım. Åžu anda 25 bin civarında insanımız çalışıyor. Burada kullanılacak malzeme ekipmanın yüzde 25-30‘luk kısmı da Türkiye’den saÄŸlanıyor. 4 reaktör de devreye girdiÄŸinde Türkiye’deki elektrik ihtiyacının yüzde 10‘unu karşılayabilecek kapasiteye ulaÅŸmış olacak.” ifadelerini kullandı.
Dönmez, enerji teknolojilerinde yerlileÅŸtirme ve AR-GE çalışmalarının hızla devam ettiÄŸini, Avrupa’nın en büyük güneÅŸ santralini açtıklarını dile getirdi.
Konya’nın Karapınar ilçesinde 1350 megavat gücündeki santralde kullanılan güneÅŸ panellerinin tamamının Türkiye’de yerli ve milli imkanlarla üretildiÄŸine dikkati çeken Dönmez, ÅŸunları söyledi:
“10 bin megavat kurulu güce ulaÅŸtık. Yaklaşık olarak kurulu gücümüzün neredeyse yüzde 10’u artık güneÅŸ santrallerinden oluÅŸuyor. Bu yöntemle sadece kendi güneÅŸ paneli ihtiyacımızı karşılamıyoruz. Türkiye ÅŸu anda Avrupa’nın en büyüğü, dünyanın 3. büyük güneÅŸ paneli üreticisi haline geldi. Avrupa’ya, Afrika’ya, Orta DoÄŸu’ya, Asya’ya hatta Amerika’ya bile güneÅŸ paneli ihraç ediyoruz. Yine Avrupa ve Orta DoÄŸu’nun ilk ve tek entegre güneÅŸ paneli üretim fabrikası da Ankara’da bildiÄŸiniz gibi iki yıl önce iÅŸletmeye geçmiÅŸti.”
Dönmez, geçen mart ayında Balıkesir’in Bandırma ilçesinde bor karbür fabrikasının açılışını yaptıklarını, yıllık 1000 ton üretimle bu tesiste daha önce iÅŸlenmek üzere yurt dışına gönderilen borik asidi iÅŸleyip, bor karbüre dönüştürdüklerini aktardı.
Geçen yıl aynı yerde temelini attıkları ferro bor fabrikasını bu yıl içinde tamamlayacaklarını kaydeden Dönmez, şöyle konuştu:
“Katma deÄŸerli ürüne geçiyoruz. Cevher deÄŸil, mücevher satmak istiyoruz. EskiÅŸehir‘de, Kırka’da buraya yakın bir bölgede tüm üretimine baÅŸlamıştık. Åžimdi inÅŸallah önümüzdeki haftalarda temelini atacağız. Yıllık 700 tonluk bir endüstriyel ölçekte, büyük ölçekte bir fabrikamız olacak. Türkiye’nin lityum ihtiyacının ilk etapta yarısını bu tesisten karşılayacağız. Ancak takip eden yıllarda üretim kapasitesini artırarak ihtiyacımızın tamamını Türkiye’den, bu bölgeden karşılama yoluna gideceÄŸiz. Beylikova’da dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementleri sahasının keÅŸfini gerçekleÅŸtirdik. Sahadaki toplam rezerv miktar 694 milyon ton. Pilot tesis iÅŸletmeye alındı. Yıllık 1200 ton üretim yapıyor. 4 milyon dolarlık yatırımla bu tesisi elde ettik. Endüstriyel tesise geçtiÄŸimizde yıllık 570 bin ton üretim yapacağız. 300-350 milyon dolarlık bir yatırımla bunu gerçekleÅŸtireceÄŸiz. Bu tesisten yıllık 200-220 milyon dolarlık da gelir bekliyoruz.”
Bakan Dönmez, EskiÅŸehir’de hükümet tarafından yapılan ve yapılması planlanan yatırımlar hakkında da bilgi verdi.
“Cevher deÄŸil mücevher satalım istiyoruz”
Beraberindekilerle pilot tesisi gezen Dönmez, bir yıl içinde söz konusu tesiste endüstriyel ölçekte daha yüksek kapasiteyle kuracakları tesis için bilgi elde edeceklerini dile getirdi.
Tesisin tamamında mühendislik çalışmalarının Eti Maden AR-GE’de çalışan mühendisler tarafından yapıldığını vurgulayan Dönmez, “Zaman zaman teknik üniversitelerimizden de destek alıyoruz hocalarımızdan, saÄŸ olsunlar. Cevher satışı yapmak yerine katma deÄŸerli ürünlere doÄŸru bir geçiÅŸ yapalım, cevher deÄŸil mücevher satalım istiyoruz.“ dedi.
Cevher satışında 1 birim kazanç varsa rafine ürünlerde bu rakamın 7-8 kat arttığını dile getiren Dönmez, “Ama ara mamul, son mamule gittiÄŸi zaman çarpanlar 100 kat, 1000 kat artabiliyor. O zaman bu artan deÄŸerin tamamını ülkemizde bırakmış oluyoruz.” diye konuÅŸtu.
Bakan Dönmez, “Bu açıdan da Eti Maden bu stratejimizde de öncülük ediyor. EskiÅŸehir açısından da tabii bu tesislerin önemi büyük. EskiÅŸehir zaten sanayinin belli bir seviyeye gelmiÅŸ olduÄŸu kentlerimizden biri. Hem lityumdan dolayı tüm teknolojilerine yatırım yapmak isteyen ÅŸirketlerimiz buraya gelecek hem de nadir toprak elementlerinin üretimi baÅŸladıktan sonra bu malzemeleri kendi üretimlerinde kullanmak isteyen ÅŸirketler gelecek. Bir kümelenme, gruplanma olmuÅŸ olacak. EskiÅŸehir artık sadece ulusal markalara ev sahipliÄŸi yapmayacak, uluslararası, küresel markalara da ev sahipliÄŸi yapar hale gelecektir.” ifadelerini kullandı.
Bir gazetecinin “Olası bir hükümet deÄŸiÅŸiminde bu madenler olur mu? Bu tarz çalışmalar devam eder mi?” sorusu üzerine Dönmez, ÅŸu yanıtı verdi:
“Öyle bir beklentimiz yok açıkçası. Yani olasılıklar üzerine konuÅŸmak istemem. Ama ÅŸunu söyleyeyim; 20 yıl önce bunlar niye yapılamadı? Gerek petrolde gerek gazdaki keÅŸiflerimiz… Enerji, elektrik tarafındaki nükleer güç santralinden, rüzgar santraline, güneÅŸ santrallerine kadar. Åžimdi madencilik alanında maden teknolojileri alanında da bunlar geçmiÅŸte yapılabilirdi. Aslında biz maalesef bu konulara çok geç baÅŸlamışız Türkiye’de. Son 20 yılda yaptıklarımızla aradaki farkı kapattık. Yani geliÅŸmiÅŸ ülkelerle baktığımızda… Åžimdi artık beraberiz onlarla yarışta. Bundan sonra da inÅŸallah Sayın CumhurbaÅŸkanı’mızın önderliÄŸinde bir hükümet kurulacak olursa artık fark bizim lehimize dönmüş olacak. Biz buna inanıyoruz. DiÄŸer olasılığı deÄŸerlendirmek istemiyorum. Yerli, milli teknolojilerde geldiÄŸimiz nokta çok önemli. Åžimdi daha önce evet yollar yapıyorduk. O yollarda süreceÄŸimiz kendi aracımız yoktu. Bugün ÅŸimdi direkt bakın elektrikli otomobille sektöre çok hızlı bir giriÅŸ yaptık. Denizde kendi savaÅŸ gemilerimizi yapıyoruz, uçak gemilerimizi yapıyoruz. Havada Ä°HA’larımız, SÄ°HA’larımız var. Åžimdi bu hava filomuza ayrıca kendi muharip savaÅŸ uçaklarımız girecek. Milli teknolojiyle geliÅŸtirdiÄŸimiz helikopterlerimizi yapıyoruz. Son 20 yılda ‘yapılamaz’ denilen, hayali bile kurulamayan birçok projeyi hayata geçirmiÅŸ bir CumhurbaÅŸkanı’mız var. Ä°nÅŸallah ben halkımızın da bu yapılanları göreceÄŸini, deÄŸerlendireceÄŸini, takdir edeceÄŸini düşünüyorum. 15 Mayıs’tan itibaren de yine kaldığımız yerden devam edeceÄŸime inanıyorum.”
