Kategori : ELECTRICITY ENERGY NEWS, ENERGY AGENDA NEWS, SOLAR ENERGY NEWS - Tarih : 19 September 2019
Güneş enerjisi tesislerinin üretimlerinin hesaplanmasına dikkate alınması gereken bir konu da “Soiling” dir. Soiling, tozlanma ve karlanma gibi meteorolojik etkilerin üretime olan etkisini baz alır. Biz üretim çalışması yaptığımız yerlerde panellerdeki soiling etkisini hesaplayıp üretim analizlerine katıyoruz. Bu kapsamda Türkiye’nin birbirinden uzak iki farklı ilindeki tozlanma etkisi inceledik. Tozlanmadan sebep güç kaybı ne kadar? Yıkama gerçekten gerekli mi? İnceleyelim.
Öncelikle ilk tesisimizde gerçekleştirdiğimiz test sonucuna bakalım.
Güneş panelleri oldukça tozlu haldeydi. Güneş panelini önce kirli durumdayken, daha sonra da temizleyip ölçtük. Peki ölçüm sonuçlarımız bize ne dedi?
Bu grafikte mavi çizgi güneş panelinin olması gereken IV grafiği (datasheet’de verilen). Yeşil çizgi tozlu halde yapılan ölçüm, kırmızı çizgi ise üzerindeki toz temizlendikten sonra yapılan ölçüm. Akım kısmı (Y-ekseni) güneş panelinde degredasyon veya tozlanma gibi problemlerin yansıdığı kısım. Güneş paneli üretmesi gereken gücü üretmiyor peki bu kayıp ne kadar? Onu inceleyelim.
Gücü 370W olması gereken güneş panelinde yaptığımız ilk ölçümde 343W civarında bir güç tespit etmişiz. Daha sonra temizlediğimizde ise bu gücün 349W’a yükseldiğini gözlemlemişiz. Burada kirli ve temiz arasındaki fark %1,65. Bu tesis nispeten daha fazla yağmur alan daha temiz bir tesis. Peki daha kirli bir tesiste ne kadar etki edecek? Şimdi ilk tesisten yaklaşık 700 km güneye inelim.
Burada turkuaz renkteki çizgi panelin yine datasheetindeki verilere istinaden elde edilen gücü. Turuncu renk tozlu halde, pembe renk ise temizlendikten sonraki hali. Burada güneş panelinde bir diyot problemi / microcrack de var (grafikteki kırılmaya dikkat) ama o konumuz değil. Peki sayısal verilerimiz nedir?
Burada tozlanma öncesi ve sonrası olarak baktığımızda yaklaşık %3,14’lük bir kayıp ile karşılaşıyoruz. Bu tozlanma sene sonuna kadar böyle devam ettiği takdirde yıllık üretimimiz %3,14 düşecek demek.
Tozlanmanın yıllık etkisi direk %3,14 olacak demek doğru olmaz. Yağmur yağdığında toz temizlenir (bazen tortulaşabilir ama çoğu zaman temizlenir) ya da kuş pisliği gibi panele zarar veren etmenler kalabilir. O sebeple bu değer değişecektir. Burada çimento tesisi / taş ocağı gibi düzenli olarak toz üreten bir tesisin yanında olan bir GES’i incelemedik. Eğer düzenli toz üreten bir tesis yakınındaysanız bu rakamın biraz daha yükselmesi muhtemeldir.
Türkiye’de 1MWp gücündeki bir ges tesisi senede yaklaşık ~1.500MWh ile ~1.600MWh arasında üretim gerçekleştirir. Dağıtım bedeline göre (2018 öncesi ve sonrası) yaklaşık 160.00USD ile 200.000USD arasında bir yıllık gelir elde eder.
Yıllık %1,65 tozlanma kaybı yaşayan bir yatırımcı için bu kayıp 2.500USD – 3.000USD arasında olurken %3,14 tozlanma kaybı yaşayan bir yatırımcı için 5.000USD ile 6.200USD arasında olacaktır. Güneş panelleri her yağmurda üzerindeki tozu biraz atar ama bazı noktalarında da toz tortulaşabilir. Muhtemelen bu değerlerin yıllık ortalaması hesapladıklarımızdan daha düşük olacaktır ama 1MW ges sahibi bir yatırımcı tozlanmadan kaynaklı 2.500USD – 5.000USD arasında yıllık bir gelir kaybı bekleyebilir.
Güneş panellerini yıkatmanın bence esas önemli olduğu nokta üzerindeki kuş pisliği gibi hot-spot oluşturabilecek kısımların temizlenmesi ile panellerin ömrünün uzatılması keza sadece tozlanma panellerinize zarar vermez.
Yıkatma işleminin tehlikesi ise panel kırılması olacaktır. Düz sahalarda genelde güneş paneli kırmadan temizlik yapılabiliniyorken eğimli sahalarda bazı makinalar panel kırabilmekte veya yıkama makinaları panel yüzeyine zarar verebilmektedir. Panel kırıldığı durumda ise bu işin tüm avantajı gitmektedir.
Bu hizmetten faydalanmak isteyen kişiler yıkama işleminin maliyetini ve üretim artışını, panellerin kırılma veya yüzeylerinin zarar görme riski gibi risklerini etüt etmelidir. Güneş panellerinizi yıkatacağınız firmanın kullandığı ekipmanların bir sertifikasyonu olup olmadığına, kullanılacak temizleme malzemesinin (deterjan vb) bu işe uygun olup olmadığına muhakkak dikkat edin. Kaş yapayım derken göz çıkarmak istemezsiniz.
Denetlediğimiz tesislerdeki eksikliklere de önem sırasında göre değinecek olursak 1) İzleme sistemi, 2) Bitkilerin temizlenmesi ve 3) Tozlanma olarak sıralayabiliriz. Bu konulara dikkat ettiğiniz durumda tesisiniz daha uzun ömürlü olacaktır.
Hazırlayan: Solarian Enerji
