(Turkish) Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı Eylem Planı 2014-2018

Kategori : ENERGY AGENDA NEWS - Tarih : 09 November 2014

Sorry, this entry is only available in Turkish. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Onuncu Kalkınma Planı (2014 – 2018) kapsamındaki Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı Eylem Planı’na göre, 2012 ve 2013 yıllarında dış ticaret açığının sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 49’u net enerji ithalatından kaynaklandı. Hızla büyümekte olan enerji talebinin karşılanabilmesi için petrol, doğalgaz ve taşkömürü ithalatı sürekli arttığı için enerjide yüksek oranlı dışa bağımlılığın sürmesine yol açıyor, cari işlemler dengesi ve enerji arz güvenliği üzerinde baskı oluşturuyor.

Türkiye ekonomisinin yüksek ve istikrarlı büyüyebilmesi için mümkün olan bütün yerli kaynakların enerji üretimi amacıyla değerlendirilmesi öncelikli husus olarak görülürken, özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının hem birincil enerji arzı hem de elektrik üretimi amacıyla değerlendirilmesinin sürdürülebilir kalkınmanın temini açısından önem taşıyor. Program, yerli kaynakların enerji üretimindeki payının artırılması suretiyle enerjide dışa bağımlılığı azaltılmayı amaçlıyor.

Bu kapsamda programla 2012 yılı sonunda birincil enerji üretiminde yüzde 27 olan yerli kaynak payının, 2018 sonunda yurt içi ve yurt dışı petrol ve doğal gaz çıkarımları dahil olmak üzere yüzde 35’e yükseltilmesi hedefleniyor. 2013 yılında 32 milyar kilovatsaat olarak gerçekleşen yerli kömür kaynaklı elektrik enerjisi üretiminin 2018 yılında 57 milyar kilovatsaate çıkarılması ve plan döneminde 10 bin megavatlık ilave hidrolik kapasitenin devreye alınması öngörülüyor.

Programın Hedefi

2012 yılı sonunda birincil enerji üretiminde yüzde 27 olan yerli kaynak payının, 2018 sonunda yüzde 35’e yükseltilmesi(*)

2013 yılında 32 milyar kWh olarak gerçekleşen yerli kömür kaynaklı elektrik enerjisi üretiminin 2018 yılında 57 milyar kWh’e çıkarılması

Plan döneminde 10.000 MW’lık ilave hidrolik kapasitenin devreye alınması

Performans Göstergeleri

Gösterge Adı	Mevcut Durum	2014	2015	2016	2017	2018
Yerli kömürden elektrik üretim miktarı (TWh)	32	43	54	57	57	57
Petrol ve doğal gaz üretim miktarı (varil/gün)	72.000	91.200	99.800	111.700	112.100	121.600
Hidrolik enerjiden elektrik üretim miktarı (TWh)	59	66	74	80	86	91
Yenilenebilir kaynaklardan sağlanan elektrik üretim miktarı (Rüzgar, güneş, jeotermal ve biyokütle) (TWh)	10	13	16	20	24	29
Doğal gaz depolama ve geri üretim miktarı
– Toplam depolama kapasitesi	2,7 milyar Sm3	2,7 milyar Sm3	2,8 milyar Sm3	2,8 milyar Sm3	3,3 milyar Sm3	4,8 milyar Sm3
– Toplam geri üretim kapasitesi	20 milyon Sm3/gün	20 milyon Sm3/gün	25 milyon Sm3/gün	25 milyon Sm3/gün	45 milyon Sm3/gün	95 milyon Sm3/gün
Hidrokarbon aramacılığında kullanılan makine teçhizattaki yerlilik oranı (%)	6	6	6	7	10	18

* Yerli kaynak payına yurt içi ve yurt dışı petrol ve doğal gaz çıkarımları dâhildir.

Program Bileşenleri ve Bileşen Sorumluları

Bileşen: Yerli Kömürlerin Elektrik Üretimi Amaçlı Değerlendirilmesi / Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Bileşen: Yurt içi ve Yurt dışı Petrol ve Doğal gaz Aramalarının Artırılması / Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı
Bileşen: Su Kaynaklarının Elektrik Üretimi Amacıyla Değerlendirilmesi / Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Bileşen: Su Dışındaki Yenilenebilir Kaynakların Değerlendirilmesi / Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

1. Bileşen: Yerli Kömürlerin Elektrik Üretimi Amaçlı Değerlendirilmesi
Politika 1: Afşin-Elbistan gibi büyük linyit havzaları ile daha düşük kapasiteli diğer rezervlerin değerlendirilmesi için özel bir finansman yöntemi geliştirilmesi ve uygulanması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Kamu özel ortaklığına dayalı bir finansman modeli ile linyit sahalarında termik santrallerin kurulmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, EÜAŞ, TKİ, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı	Kasım 2014- Aralık 2015	Afşin Elbistan, Konya Karapınar ve Trakya Ergene gibi büyük linyit havzaları termik santral kurulmak üzere talep garantisi-hasılat paylaşımı şeklinde veya belirli bir süre alım garantisinin sağlandığı Yap İşlet veya Yap-İşlet-Devret modeliyle EÜAŞ tarafından ihaleye çıkarılacaktır.Ayrıca, daha düşük kapasiteli linyit havzalarının rödovans bedeli talep edilmeksizin ihtiyaçları olan elektriği üretmek üzere OSB’lere devredilmesi modeli araştırılacaktır.
2	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde yatırımların izin süreçlerinin takip ve denetimden sorumlu, yatırım sürecinde izni gereken kurum ve kuruluşların üye vermek suretiyle etkin olduğu, kurumlar arası koordinasyonu sağlayacak bir birim oluşturulacaktır	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, EÜAŞ, TKİ, TEİAŞ, EPDK, Orman Gn. Müd., Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı	Kasım 2014- Aralık 2015	Özel sektöre açılacak linyit sahaları ile rödovans usulüyle yeni ihale edilecek sahalara yapılacak üretim yapıları dâhil diğer bütün elektrik üretim santrallerinin yatırım sürecinin daha hızlı yürümesini sağlayacak bir koordinasyon birimi oluşturulacaktır.

Politika 2: Kamu elinde olup rödovans usulüyle yeni ihale edilecek sahaların özel sektöre devrinin sağlanması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Rödovans usulüyle yeni ihale edilecek sahalara ilişkin olarak teminat miktarları ve işletme süresi daha uygulanabilir seviyelere getirilecektir.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	TTK, TKİ, EÜAŞ	Kasım 2014- Aralık 2018	İhalelere söz konusu yatırımları yapabilecek yatırımcıların katılmasını sağlamak üzere teminat miktarlarının artırılması ve sürelerin düzenlenmesi sağlanacaktır.
Politika 3: Kömür aramalarına hız verilerek rezervlerin artırılması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	MTA, arama sondajının yanı sıra işletme rezervlerinin de tespitine ilişkin çalışmalara katılacak ve kömür havzalarına yönelik işletmeciye hitap edecek şekilde gerekli ölçeklerde haritaları hazırlayacaktır.	MTA	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Mevcut yapıda MTA tarafından sadece jeolojik kömür rezervi belirlemeye yönelik arama çalışmalarıyla kömürlerimizin enerji üretim amaçlı olarak hızlı bir şekilde üretime geçirilmesi mümkün görülmemektedir. Bu nedenle, MTA’nın tüm kömür havzalarında jeofizik, jeomekanik ve hidrojeolojik etütlere ilişkin çalışmalara da katılması sağlanacaktır.
2	MTA’nın saha üzerinde mobil (laboratuvar vb.) çalışabilmesine yönelik olanaklar artırılacaktır.	MTA	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı	Kasım 2014- Aralık 2015	Kömür analizleri ve rezervin tanımlanması sürecinde yaşanan kayıplar önlenecek ve mobil olanaklar artırılarak analizlerin daha hızlı bir şekilde yapılması sağlanacaktır.
3	Kömür ve enerji kaynağı olarak kullanılabilecek diğer madenlerin aramalarına hız verilecek ve uluslararası kömür arama faaliyetleri için bir model oluşturulacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, TKİ, MTA, EÜAŞ, Eti Maden, TTK	Kasım 2014- Aralık 2015	Türkiye uzun vadeli arz güvenliği için yerli kömürün yanı sıra ithal taş kömürüne de ihtiyaç duymaktadır. Fiyat avantajları ve süreklilik gibi kavramlar nedeniyle uygun ülkelerde yurt dışı kömür ruhsatı alma, arama, kömür ve enerji kaynağı olarak kullanılabilecek diğer madenlerin aranması, üretimi ve ithalatı gibi faaliyetleri organize edecek bir şirket kurulacaktır.

Politika 4: Yerli kömürün temiz kömür teknolojileri ile üretilmesi, gazlaştırılması, sıvılaştırılması gibi alanlarda Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verilmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Kömürün iyileştirilmesi ve farklı alanlarda kullanımı için ürün çeşitliliğinin artırılmasına ilişkin temiz kömür teknolojileri, gazlaştırma, sıvılaştırma ve benzeri alanlarda Türkiye’de yapılacak ArGe çalışmaları TKİ tarafından koordine edilecek, izlenecek ve denetlenecektir.	TKİ	Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, EÜAŞ, MTA, TÜBİTAK, TTK, KOSGEB, Üniversiteler	Kasım 2014- Aralık 2015	TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü, Üniversiteler, Teknoparklar tarafından yürütülen her seviyedeki kömürün kalitesini yükseltecek ve kömürden daha yüksek verim elde edecek AR-GE çalışmaları yürütülecek, pilot tesisler kurulacak ve nihai uygulamalar yapılacaktır.Bu kapsamda;-Kömürden gaz, petrol ve hidrojen üretiminin sağlanmasına yönelik yerli teknolojilerin gelişiminin desteklenmesi,-Kömür ya da bitümlü şist sahalarında kömür gazlaştırma teknolojilerinin uygulanabilirliğinin araştırılması,-Temiz kömür teknolojileri ile yakma teknolojilerinin geliştirilmesi yönündeki araştırma ve uygulamaların desteklenmesi,-Üretilen yüksek kükürt içerikli kömürlerin teshin ve sanayi sektörlerinde kullanılabilmeleri amacıyla yakma teknolojilerinin geliştirilmesi,-Kömürün kurutulması ve briketlenmesiyle ilgili yürütülecek AR-GE çalışmalarının sürdürülmesi,-Kömürden hümik asit ve türevlerinin elde edilmesine ilişkin çalışmaların sürdürülmesi,-Asfaltit ve bitümlü şistlerin değerlendirilmesine yönelik araştırmaların yürütülmesi,-Kömür kalitesinin iyileştirilmesine yönelik araştırmaların sürdürülmesi,-AR-GE laboratuvarlarının tamamlanarak geliştirilmesi, sağlanacaktır.

Politika 5: Yerli kömürlere dayalı elektrik üretim tesisi yatırımlarına yönelik teşvik uygulamasının izlenerek ihtiyaçlara göre güncellenmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Devlet Yardımları Kararnamesinde yer alan yerli kömür üretimi ve termik santral kurulmasına yönelik teşvikler, ETKB ile koordinasyon içinde ve birer yıllık dönemlerde izlenerek değerlendirilecek ve gerektiğinde güncellenecektir.	EkonomiBakanlığı	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Yerli kömür ve termik enerji yatırımlarının hızla gelişebilmesi için teşvik sisteminin, gelişmeler izlenerek en geç birer yıllık dönemlerde güncellenmesi ve etkinliğinin artırılması sağlanacaktır.
Politika 6: Kamu elinde bulunan linyit yakıtlı termik santrallerin rehabilite edilmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	EÜAŞ’ın rehabilitasyon ihalelerinin Kamu İhale Kanunu kapsamında aksamaksızın yürütülmesine yönelik mevzuat değişikliği çalışması yapılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Ekonomi Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, EÜAŞ, Hazine Müsteşarlığı, Kamu İhale Kurumu	Kasım 2014- Aralık 2015	Rehabilitasyon ihaleleri karmaşık ve farklı disiplinlerin bir arada çalışmasını gerektiren ihale süreçlerini içermektedir. Ancak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu bu tür esnekliklere müsaade etmediğinden, yapılan ihaleler ya Kamu İhale Kurumunca ya da mahkemelerce iptal edilmektedir. Bu hususlara çözüm getirici bir düzenleme yapılması amaçlanmaktadır.

2. Bileşen: Yurt içi ve Yurt dışı Petrol ve Doğal Gaz Aramalarının ve Üretimin Artırılması
Politika 1: Petrol ve doğal gaz üretiminin artırılması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Türkiye’de arama faaliyetleri ile petrol ve doğal gaz üretimi artırılacaktır.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Prospekt aşamasında (keşfedilmemiş) olan Karadeniz ve Akdeniz deniz alanları ile Güneydoğu Anadolu, Trakya, Doğu Anadolu ve İç Anadolu’da hidrokarbon arama çalışmaları kapsamında sondaj yapılması ve keşif olması durumunda rezerv artışı ve buna bağlı olarak üretim artışı sağlanacaktır.
2	Yurt içinde üretimi artırma çalışmaları ile baz üretim miktarının düşüşü engellenecektir.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, MTA	Kasım 2014- Aralık 2018	Mevcut yurt içi petrol üretim sahalarımızda ikincil yöntemler kullanılarak (karbondioksit, jel, buhar enjeksiyonu uygulamaları) üretim düşüşünü engelleme ve üretimi artırma çalışmaları yapılacaktır.
Politika 2: Yurt dışında hidrokarbon arama ve üretim faaliyetleri kapsamında ortaklıkların artırılması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Yurt dışında mevcut projelerde üretim miktarının düşüşü engellenecektir.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Azerbaycan’da Azeri-Çıralı-Güneşli (ACG) ve Şahdeniz geliştirme- üretim projelerinin sahayı genişletme yolu ile ilave rezerv ve üretim elde etme yatırımları bulunmakta olup bu yolla üretim artışı sağlanacaktır. Irak’ta Badra, Missan, Mansurya, Siba geliştirme-üretim projelerinde de yıllara sari olarak planlanmış yatırımlarla üretim artışı sağlanacaktır.
2	Yurt dışında iş geliştirme faaliyetleri ile üretim artışı sağlanacaktır.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Yurt dışında mevcut ortaklıkların yanında yeni üretim-geliştirme projelerinde pay elde etmek yolu ile ve yeni arama projelerinde yer alarak yatırım yapmak suretiyle rezerv ve üretim artışı sağlanacaktır.

Politika 3: Geleneksel olmayan yöntemlerle Türkiye’nin petrol ve doğal gaz üretim potansiyelinin ortaya çıkarılması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Oluşturulacak işbirlikleri ile Gaz Hidrat üretim potansiyeli belirlenecektir.	TPAO	TÜBİTAK, Üniversiteler	Kasım 2014- Aralık 2017	Batı Karadeniz’de Gaz Hidrat potansiyeli köken, oluşum mekanizması ve 3D üretim modellemesi yapılacaktır.
2	Bitümlü şeyllerden üretim potansiyeli ortaya çıkarılacaktır.	TPAO	MTA, TKİ	Kasım 2014- Aralık 2016	Bolu – Göynük, Bolu – Mengen ve Ankara-Nallıhan bitümlü şeyl ruhsat sahalarında yüzeyde retortlama yöntemi kullanılarak sentetik petrol, sentetik gaz elde edilmesi ve/veya bitümlü şeyl yakıtlı termik santral kurularak elektrik enerjisi üretimi imkanlarının ortak yatırıma yönelik olarak etüdü ve araştırması yapılacaktır.
3	Şeyl gaz üretim potansiyeli ortaya çıkarılacaktır.	TPAO		Kasım 2014- Aralık 2018	Trakya ve Güneydoğu bölgelerinde geleneksel olmayan yöntemlerle üretime dönük kuyular açılacaktır.
Politika 4: Doğal gaz depolama faaliyetlerinin artırılması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Değirmenköy Tevsii ve Çevre Doğal Gaz Sahaları Depolama Projesi (Faz-II) devreye girecektir.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2015	2009 yılında çalışmaları başlatılan Değirmenköy Tevsii ve Çevre Doğal Gaz Sahaları Depolama Projesi (Faz-II) ile Silivri Doğal Gaz Depolama tesislerinin kullanılabilir depolama kapasitesi 2,841 milyar Sm³‘e, toplam geri üretim kapasitesi ise 25 milyon Sm³/gün’e çıkarılacaktır.
2	Kuzey Marmara Tevsii Projesi (Faz-III) devreye girecektir.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Kuzey Marmara Tevsii Projesi (Faz-III) ile Silivri Doğal Gaz Depolama tesislerinin kullanılabilir depolama kapasitesi 4,287 milyar Sm³‘e, toplam geri üretim kapasitesi 75 milyon Sm³/gün’e çıkarılacaktır.

3	Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Projesi devreye girecektir.	BOTAŞ	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	2005 yılında çalışmaları başlatılan Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi kapsamında 2016 yılı itibarıyla ilk 6 kaverna oluşturulacak ve yaklaşık 500 milyon Sm³ işletme gazı depolanacak, 2019 yılı itibarıyla da diğer 6 kaverna oluşturularak toplamda yaklaşık 1 milyar Sm³ işletme gazı depolama kapasitesi ve günlük 40 milyon Sm³ geri üretim kapasitesine ulaşılacaktır.
Politika 5: Nitelikli insan kaynağı ihtiyacının karşılanması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Sertifikalı eğitim programları geliştirilecek ve uygulanacaktır.	TPAO	Kalkınma Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, BOTAŞ, MTA, YÖK, Yurt içi ve Yurt dışı Akreditasyon Kuruluşları, Üniversiteler, Sektör Kuruluşları	Kasım 2014- Aralık 2016	Eylem kapsamında; Yetkinlik haritaları oluşturulması, Eğitim ihtiyacının/açığının saptanması, Eğitim açığının giderilmesi için gerekli plan ve programların yapılması ve sektör ihtiyaçları da dikkate alınarak uygulamaya konulması, Fiziki kaynak ihtiyacının saptanması (bina/derslik/tesis), Eğitimci kadronun saptanması, yetiştirilmesi, Öğretim programlarının hazırlanması, geliştirilmesi (ulusal ve uluslararası sertifika ihtiyaçlarının gözden geçirilmesi), Öğretim teknolojileri ihtiyacının saptanması, Eğitim planlarının hazırlanması, uygulanması, değerlendirilmesi, Hâlihazırda ara elemanlarına verilen eğitimlerin sektör ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmesi, faaliyetleri yürütülecektir.
2	Yurt dışına lisans eğitimi için TPAO adına burslu öğrenci gönderilecektir.	TPAO	Milli Eğitim Bakanlığı	Ocak 2015- Aralık 2018	Teknik alanlarda burslu öğrenci göndermek için gerekli onay, öğrenci seçimi, dil eğitimi verilmesi ve yurt dışına gönderme işlemleri yürütülecektir. 2015 yılında 30, 2016 yılında 40, 2017 yılında 50 ve 2018 yılında 60 öğrenci yurt dışına lisans eğitimine gönderilecektir.

Politika 6: Petrol arama ve üretim sektöründe kullanılan yerli ürün oranının artırılması *
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	TPAO mal alım mevzuatında değişiklik çalışmaları yapılacaktır.	TPAO	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı	Kasım 2014- Aralık 2015	Özel imalat süreçleri uzmanlık gerektiren yerlileştirme çalışmalarının (prototip-deneme imalatı) hukuki altyapısını oluşturmak ve mal alım mevzuatını (TPAO Mal Alım Yönetmeliği) Ar-Ge çalışmalarına uyumlu hale getirmek amacıyla, mevzuat üzerinde gerekli değişiklikler yapılacaktır.
2	Makina teçhizatta yerlileştirme çalışmaları yapılacaktır.	TPAO	OSBÜK	Kasım 2014- Aralık 2018	Türkiye’de imalatı bulunmayan ve yurt dışından temin edilen makina ve malzemelerin yerlileştirme kapsamında projelendirilerek yurt içinde imali amaçlanmaktadır. Bu kapsamda imalatı yapılacak ürünlerin tespiti, prototip-deneme imalatı ve yerlileştirilmesi gerçekleştirilecektir.
3	Ortak Ar-Ge çalışmaları yapılacaktır.	TPAO	TÜBİTAK, Üniversiteler	Kasım 2014- Aralık 2018	Yurt içi firmalar ile ortak projeler geliştirerek Ar-Ge desteklerinden (örneğin TÜBİTAK 1007-Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı vb.) faydalanılacaktır. Bu kapsamda; Yapılabilecek ortak Ar-Ge projelerinin tespiti, Ortak Ar-Ge projeleri gerçekleştirebilecek firmaların tespiti, Ar-Ge projelerinin ilgili kuruma sunulması, Ar-Ge projelerinin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
* Türkiye’de imalatı bulunmayan ve yurt dışından temin edilen malzemelerin yerlileştirme kapsamında projelendirilerek yurt içinde imal ettirilmesini kapsamaktadır. Yerli firmaların imalat portföyünde bulunan ve standart olarak hâlihazırda ülkemizde üretilebilen malzemeler bu kapsamda değildir. (Örneğin line pipe, pompa, vana, jeneratör, motor, elektrik malzemesi, kimyasallar vb. )

3.Bileşen: Su Kaynaklarının Elektrik Üretimi Amacıyla Değerlendirilmesi
Politika 1: Elektrik üretimi amacıyla henüz değerlendirilmemiş su potansiyelinin yapılabilirlik kriterleri sağlanması durumunda hızla yatırıma dönüştürülmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Su Kullanım Hakkı Anlaşması kapsamındaki katkı paylarının güncellenmesi metodolojisi değiştirilecektir.	DSİ	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı	Kasım 2014- Aralık 2015	Yeni Su Kullanım Hakkı Anlaşması Yönetmeliği DSİ tarafından, sektörün talepleri ve daha hakkaniyetli olma kriteri dikkate alınarak yürürlüğe konulacaktır. Mevcut durumda katkı payı ödemelerinin güncellenmesinde TORETOSAF (Türkiye Ortalama Elektrik Toptan Satış Fiyatı) kullanılmakta olup, TORETOSAF piyasadaki elektrik fiyatlarının üzerinde artış göstermiştir. PMUM bugünden ileriye doğru bir hesap sistemi içerirken TORETOSAF geçmiş dönemleri de hesaba katmaktadır. Bu nedenle DSİ’nin yeni yapılanmasında TORETOSAF yerine PMUM değerinin kullanılması öngörülmektedir.
2	Havza planlama/optimizasyon çalışmaları bir an önce hayata geçirilecektir.	DSİ	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, EÜAŞ	Kasım 2014- Aralık 2015	Kamu uhdesindeki HES’lerin özelleştirilmesi öncesinde havza master planlarının tamamlanması gerekmektedir. Ayrıca havza planlama çalışması yatırımlara açılacak yeni projeler için de büyük önem arz etmektedir.
3	HES’lerin inşa ve işletme aşamasında düzenli bir şekilde denetlenmesi ve yaptırım uygulanması sağlanacaktır.	DSİ	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, EPDK, EÜAŞ	Kasım 2014- Aralık 2015	Can ve mal güvenliği ile çevre-doğa korunması açısından inşaat ve işletme aşamalarında HES’lerin denetlenmesi amacıyla gerekli mevzuat altyapısı oluşturulacaktır.
4	HES projeleri tedrici olarak büyükten küçüğe doğru özel sektör başvurusuna açılacaktır.	DSİ	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı	Ocak 2015- Aralık 2018	Duyurusu yapılarak özel sektör başvurusuna açılacak yeni HES projelerinde; büyük projelere öncelik verilecek geri kalan potansiyel için havza master plan çalışmalarının sonucuna göre çevresel ve sosyal faktörler de dikkate alınarak yapılabilir olan projelerin başvuruya açılması sağlanacaktır.
5	Pompaj depolamalı HES’lere (PHES) yönelik yol haritası ve planlama yapılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	DSİ, EPDK	Kasım 2014- Aralık 2015	DSİ tarafından planlama çalışmaları başlatılan Gökçekaya PHES projesi dikkate alınarak; ülkemizde PHES kurulabilmesi ve işletilmesine yönelik yönetmelik çıkarılarak bu konudaki yol haritası belirlenecektir.

Politika 2: Kamu elinde bulunan HES’lerin rehabilite edilmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	EÜAŞ’ın kuruluş amacını gerçekleştirmeye dönük ticari ve sınai faaliyetlerine ilişkin ihalelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında aksamadan yürütülmesine yönelik mevzuat çalışması yapılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Kamu İhale Kurumu	Kasım 2014- Aralık 2015	EÜAŞ uhdesindeki HES’lerin rehabilitasyon ihalelerine özellikle yabancı firmalar ihale mevzuatındaki kısıtlar sebebiyle katılım sağlamamaktadır. Rehabilitasyon gibi karmaşık bir yapım sürecini gerektiren ihalelerin 4734 sayılı KİK kapsamında yapılması beraberinde pek çok zorluk getirmektedir. Bu sebeple Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu’nda karara bağlandığı şekilde ETKB’nin ilgili kuruluşlarının ana faaliyet ve konuları ile üretim konularına ilişkin ihalelerinde KİK’ten istisna tutulmasına yönelik çalışma yapılacaktır.

4. Bileşen: Su Dışındaki Yenilenebilir Kaynakların Değerlendirilmesi
Politika 1: Rüzgar, güneş, biyokütle ve jeotermal kaynakların elektrik üretiminde kullanılmasına yönelik potansiyelin tam olarak tespit edilmes i, bu kapsamda jeotermal aramaların hızlandırılması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Biyokütle Enerji Potansiyel Atlası (BEPA) envanteri yıllık olarak güncellenecektir.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,Orman Genel Müdürlüğü, TÜİK	Ocak 2017- Aralık 2018	Biyokütle Enerji Potansiyel Atlası (BEPA) envanterinin güncellenmesine ilişkin olarak; Bitkisel ürünler ve atıkların bilgileri Kentsel ve evsel atık bilgileri Süt ve besi işletmelerinin yerleri, hayvan sayıları, atık miktarları ve enerji değerleri bilgileri Orman ürünleri ve atıklarının bilgileri Belediye atıklarına ilişkin olarak kentsel atık bilgileri ve katı atık birliklerinin çöp miktarı bilgileri toplanacaktır. Bu veriler ilgili kuruluşlar tarafından her yıl Mart ayı sonuna kadar ETKB’ye iletilecektir.

2	Türkiye genelinde yapılan jeotermal sondaj çalışmalarına ait envanter tamamlanarak her yıl Mart ayı sonuna kadar ETKB’ye iletilecektir.	MTA	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	MTA tarafından ülke genelinde yapılan sondaj bilgilerine ait envanter oluşturulacaktır.
3	Rüzgar ve güneşten elektrik üretimine ilişkin olarak işletmede olan tesislerden elde edilen veriler kapsamında, Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası (REPA) ve Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası (GEPA) güncellenecektir.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	TEİAŞ	Kasım 2014- Aralık 2016	REPA ve GEPA güncellenmesi çalışmalarının yürütülmesine yönelik olarak gerekli değerlendirmeler yapılacak ve veriler güncellenecektir.
Politika 2: Su kaynakları dışındaki yenilene değerlendirme yapılması amaçlı sistemin kurulması ve güvenilir kaynaklardan elektrik üretiminin artırılması için yatırım gerçekleşmelerine yönelik izleme ve urulması
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Yenilenebilir enerji projelerinin hızlandırılması için izin süreçlerinin tanımlanması ve takip edilmesi sağlanacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, EPDK, Genel Kurmay Başkanlığı, MİT	Kasım 2014- Aralık 2015	Su dışındaki yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretim lisansına sahip projelerin, her biri için kamu kurumuna yapılan müracaatların, izin taleplerinin ve bu taleplere verilen cevapların izlenmesi, bu sürecin değerlendirilmesi ve gerektiğinde sürece müdahale edilmesi amacıyla bir sistem yazılımı hizmet satın alma yolu ile hazırlatılarak devreye alınacaktır.
2	Lisans ve ön lisans sahibi tüzel kişiliklerin projelerindeki ilerleme durumları yılda en az 2 kere sistem yazılımına aktarılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	EPDK	Ocak 2015- Aralık 2018	Elektrik üretim lisansı sahibi tüzel kişilikler tarafından EPDK’ya her bir proje için 6 aylık dönemler halinde bildirilen ilerleme raporlarının sisteme entegrasyonu sağlanacak; ilerleme durumlarının izlenmesi için aynı veri tabanı ortak olarak kullanılacaktır.
3	Bağlantı anlaşması kapsamında enerji nakil hattı için yapılan işlemler ile bilgilendirmeler sistem yazılımına aktarılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	TEİAŞ	Ocak 2015- Aralık 2018	TEİAŞ tarafından bağlantı anlaşmaları ile sistem kullanım anlaşmaları proje bazında ilerleme durumları takip edilerek sisteme girilecektir.

4	Su dışındaki yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretim lisansına sahip projelerin güncel durumu sistem yazılımına aktarılacaktır.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	Lisans Sahibi Tüzel Kişiler	Ocak 2015- Aralık 2018	Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ön proje onayı ve proje kabul işlemleri sistem tabanından faydalanılarak gerçekleştirilecektir.
Politika 3: Biyokütle, jeotermal ve güneş kaynaklarının birincil enerji amacıyla değerlendirilmesi için mevcut potansiyelin harekete geçirilmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Orman köylerinde güneş enerjisi uygulamaları daha kısa sürede ve daha yoğun olarak gerçekleştirilecektir.	Orman Gen. Müd.	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı	Kasım 2014- Aralık 2018	Orman Genel Müdürlüğü tarafından odun gibi ürünlerin üzerindeki baskıyı azaltıcı faaliyet olarak yürütülen güneş enerjisi kullanımının desteklenmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
2	Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanabilecek organize sera bölgelerinin belirlenmesi ve ilan edilmesine yönelik çalışmalar tamamlanacaktır.	Gıda Tarım veHayvancılıkBakanlığı	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı	Ocak 2015- Aralık 2016	Yenilenebilir Enerji Potansiyel Atlaslarından faydalanılarak yenilenebilir enerjinin tarımsal üretimde kullanılması hızlandırılacaktır.
3	Şehir ısıtmasına uygun jeotermal kaynak potansiyeline sahip illerdeki jeotermal sahalar değerlendirilecektir.	Enerji ve TabiiKaynaklarBakanlığı	İçişleri Bakanlığı, MTA	Kasım 2014- Aralık 2018	Jeotermal sondaj bilgileri toplanarak şehir ve bölge ısıtması yapılabilecek alanlar belirlenecektir.
4	Jeotermal kaynağın hangi amaçla kullanılacağı MTA tarafından belirlenecek, jeotermal kaynağa sahip belediyelerin ısıtmada öncelikli olarak jeotermal enerji kullanması yaygınlaştırılacaktır.	MTA	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Belediyeler Birliği	Kasım 2014- Aralık 2018	Jeotermal ısıtma yapılabilecek yerleşim yerlerinde belediyelerin bu husustaki yatırım çalışmaları desteklenecektir.
5	Uygun olan bölgelerdeki yeni binalarda güneşle su ısıtma sistemlerinin kullanımına yönelik mevzuatta değişiklik yapılacaktır.	Çevre ve Şehircilik Bakanlığı	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı	Kasım 2014- Aralık 2015	Yeni yapılacak binalarda güneş enerjisine dayalı ısıtma sistemlerinin öncelikli olarak teşvik edilmesine yönelik ilgili mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılacaktır.

Politika 4: Biyoyakıtların benzin ve motorinle harmanlanması uygulamalarının gıda güvenliği, çevresel etkiler ve tesis kapasitelerinin geliştirilmesi açısından izlenmesi
No	Eylem	EylemdenSorumluKuruluş	Eylemle İlgili Kuruluşlar	Başlangıç- Bitiş Tarihi	Açıklama
1	Yağlı tohum üretim envanteri hazırlanacaktır.	Gıda, Tarım veHayvancılıkBakanlığı	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, EPDK	Ocak 2015- Aralık 2018	Yağlı tohum üretim envanteri her yıl Nisan ayında hazırlanıp ilgili kuruluşlara iletilecektir. Bu kapsamda nadas alanlarından elde edilebilecek yağın enerji üretimine katkısı da tespit edilecektir.
2	Kullanılan biyoyakıt miktarının çevreye etkisi (emisyon azaltım miktarı) belirlenecek ve kamuoyu ile paylaşılacaktır.	Çevre ve Şehircilik Bakanlığı	Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, EPDK	Kasım 2014- Aralık 2018	Her yıl Nisan ayında bir önceki yıla ait biyoyakıt kullanım miktarı İlgili Kuruluşlar tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilecektir. Belirlenen emisyon azaltım miktarı her yıl Haziran ayında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kamuoyu ile paylaşılacaktır