Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, GÜNEŞ ENERJİSİ - Tarih : 07 Şubat 2014
14 Haziran 2012 tarihli ve 28323 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kurul Kararı’na göre toplam kurulu gücü 600 (altıyüz) MW olacak ilk güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için üretim lisansı başvurularının 10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında alınmasına karar verilmişti.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın resmi sayfasında yayınladığı geçmiş dönemlere ait kurlara bakılırsa
14 Haziran 2012 için (Kurul Kararı’nın Resmi Gazete’de yayınlanma tarihi)
14 Haziran 2013 için (Lisans Başvurularının alınması için son tarih)
31 Ocak 2014 için (Bugünkü değerlendirmeler için en güncel iş gününe ait veri)
Kararın alındığı tarihte yatırım yapmayı planlayan biri için yatırım maliyeti olarak anahtar teslim sistem 1200 Euro/kWp ile 1300 Euro/kWp olarak belirleyelim. Bu fiyat son dönemler için baz alınabilecek sabit sistemin kurulum birim 
fiyat tahminidir (Kaynak: http://www.teqen.com/ ). Güneş enerjisinin yatırım maliyetlerinin gün geçtikçe düştüğü varsayıldığında bu birim maliyetin geçmiş 2 yıl için daha yüksek olması anlamına geliyor (Kaynak: https://www.enerjigazetesi.ist/2013-de-gunes-yili-olacak/). Ancak analizde amaç döviz ile yapılan kurulumun birim maliyetinin TL karşılığındaki yatırımcıya olan zararı olduğundan; birim maliyetin daha yüksek olması demek yapılan bu analizde hesaplanacak zararın minimum seviyede tutulduğunu gösterir. Bu yatırımcı için en iyi şartlarda bile ettiği zararın ne kadar fazla olduğunu ifade etmektedir.
-Kararın yayınlandığı tarih için 1 MW = 1000 kW yatırım yapmayı planlayan bir yatırımcının hazırladığı fizibilitelerde toplam tutar 1000 kWp * 1300 Euro/kWp * 2.2804 TL/Euro = 2 964 520 TL’dir.
-Lisans için başvuru yapacağı son gün hesapladığı tutar 1000 kWp * 1300 Euro/kWp * 2.4696 TL/Euro = 3 210 480 TL’dir.
-Bugün için lisansın verildiği kesinleştirilse ve yatırımcı kurulum için anlaşmaya varsa 1000 kWp * 1300 Euro/kWp * 3.0782 TL/Euro = 4 001 660 TL’dir.
Her geçen gün pazar payında ilerlemesi için çeşitli çalışmalar yapılan Güneş Enerjisi yatırımları için yabancı ürün kullanımından kaynaklı kur farkından bile zarar büyük oluyor.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken bir husus ise YEKDEM kapsamında alım garantisinin birim fiyatıdır. Bilindiği üzere YEKDEM kapsamında gerekli başvurular yapılırsa güneş enerjisine dayalı üretilen elektriği 10 yıl süreliğine 13.3 Cent (Dolar) / kWh olarak alım garantisi mevcuttur. Burda satın almanın dolar biriminden yapılması üretici için büyük bir avantajdır. Çünkü bu süre zarfında dolar için kurdaki artış aşağıdaki şekilde gerçekleşmektedir.
14 Haziran 2012 için (Kurul Kararı’nın Resmi Gazete’de yayınlanma tarihi)
14 Haziran 2013 için (Lisans Başvurularının alınması için son tarih)
31 Ocak 2014 için (Bugünkü değerlendirmeler için en güncel iş gününe ait veri)
Yatırımcının kur farkından etkilenmemesi için çözümün kaynağı “YERLİ PANEL ÜRETİMİ”. Çünkü temelde iki önemli husus bu çözümü destekliyor. Bunlardan ilki yerli üretimde kur farkının en aza indirilebileceğidir. Yerli üretim yapan üreticiden tedariği tamamlanan ürünlerin satın alımlarının TL cinsinden yapılması yatırımcı için avantaj sağlamaktadır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus şu ki: Yerli panel üreticisinin üretim sırasında kullandığı malzemelerin de yerli firmalardan sağlanması veya bu yönde yatırımların desteklenmesidir. Ancak %100′e yakını yerli malzemeden üretilebilecek bir ürün bu piyasaya katkı sağlar. Güneş enerjisi santrali için gerekli malzemelerin ithal edilmesi ve bu ürünlerin entegrasyonu ile kur farkının etkisi ortadan kaldırılamaz. Yerli panel üretiminin çözüm olmasını destekleyen ikinci husus ise YEKDEM kapsamında gerçekleştirilen alım garantisinin 13.3 Cent (Dolar) / kWh değerinden 20 Cent (Dolar) / kWh değerine yükseltilmesidir. Yekdem kapsamında, üretim tesislerinde yerli malzemelerin kullanılacağı sistemlere daha yüksek birim fiyattan alım garantisinin sağlanması üretici için büyük fırsattır.
Yazımın sonuna yaklaşırken, belirtmek istediğim önemli bir nokta sadece üretilen enerjiye olan desteğin değil, yerli panel üreticisine olan desteğin de arttırılmasıdır. Temelinde güneş enerjisi verilerine göre yapılmış bir analiz olmasına rağmen bunun diğer tüm enerji üretim sistemleri için de geçerli olduğunu göz önünde bulundurmak gerekir.
Yazan: Celaleddin Can Tutaşı
Kaynak: Enerji Enstitüsü
