Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, GÜNEŞ ENERJİSİ - Tarih : 06 Temmuz 2016
Yerli panel üretimini teşvik ettirme amacıyla çıkarılan tebliğ ile ilgili düşünceleri soranlara yönelik olarak bir daha derlemekteyiz.
Yazının ön yargılı okunmaması için ve çesitli ortamlarda kasıtlı veya kasıtsız aksi iddia edildiği için, bunları baştan belirtmenin önemli olduğunu düşünmekteyiz.
1- Biz dahil, sektördeki pay
dasların hiçbiri Türkiye’de üretim olmasın DEMEMEKTEDİR.
2- Biz dahil, sektördeki paydasların hiçbiri Türkiye milleti bunu beceremez, yetersizdir DEMEMEKTEDIR.
3- Biz dahil, sektördeki paydaşların söylediği ve önerdiği; çıkarılan bu tebliğin 6 ay – 1 yıl sonra hayata geçirilecek şekilde ERTELENMESİDİR.
4- Bu tebliği ve GEÇİCİ boşluğu fırsat bilerek girişilen fakat uzun soluklu, yeterli kaynağı (insan ve finansman) olmayan yerli üretim yatırımları, büyük oyuncular piyasaya girdiğinde, İSRAF OLABİLECEKTİR.
Avrupa’da ne oldu? Solar World örneği…
Avrupa’da cikan anti-damping yasasi nedeniyle, ne Almanya’da ne de Avrupa’nin diger ülkelerinde kimse gelip fabrika acmadi. Avrupa’li yatirimcilar piyasa degerinden daha yüksek bir fiyata gidip yine Asya menseili birinci sinif panel aliyor. Suni bir düzenleme olan bu karar gereksiz yere finansal kaynak israfi dogurdu Avrupa’da. Fabrikasi olanlar da kapatmak zorunda kaldi rekabet edemeyip. Almanya’da tek kalan üretici SolarWorld oldu. O da Amerika, Japonya ve Almanya gibi, kaliteye prim verilen pazarlarda satabildigi; sürekli ar-ge yaparak, yeni teknolojilere yatirim yaparak ürünlerini yüksek kalite ve verimlilik seviyelerinde tutabildigi icin ayakta durabiliyor ve bu niş pazarlarda basarili olabiliyor.
Yaniliyor da olabilirim ama bildigim kadariyla, SolarWorld disinda üretimini, tüm deger zinciri boyunca tamamiyle Almanya’da veya Avrupa’da yapan baska bir üretici yok. Yerli üretim yapan bu firma da Frankfurt borsasina kotedir. Sirket hisselerinin %50’si borsa yatirimcilarina (yani uluslararasi sermayeye), %29’u Katar’li bir fona ve geriye kalan kismi da sirket kurucusuna ait. “Yerli” kavramini da, bu örnegi dikkate alarak kurcalamamiz lazim.
Sadece 2015 senesinde SolarWorld, 1.1GW satis ve belki daha önemlisi de yeni üretim teknolojilerine 50 milyon Euro yatirim yapmis. Yerli üretim isine girip, er ya da gec böyle firmalarla rekabet etmek zorunda kalabilecekleri icin, bu noktanin kendileri ve kanun yapicilar icin önemini vurgulamama gerek yok sanirim.
Teblig ve tesvikler beklenen sonucu dogurur mu?
Yaklasik iki senede bir kademe atlayan teknolojik gelisimler, her sektörü degisime zorluyor. Bu yeni teknolojileri takip edip, ayak uyduramayanlar, ne kadar köklü bir firma oldugundan bagimsiz olarak, inanilmasi güc bir hizla piyasadan yok olabiliyorlar. Mesela Nokia. Almanya gibi ekonomik bir güc olan ülkede bile sadece SolarWorld yerel üretimi yillarca süren kayiplar sonrasinda ve Katar’li bir yatirimci sayesinde ayakta tutup, kara gecirebilmis ve en önemlisi de marka olabilmistir.
Nihayetinde araba gibi ticari bir mala dönüsecek olan günes panellerinin yerli üretimini nasil yapariz sorusu icin de cevap farkli ve özel degil aslinda. Finansal gücün olacak, marka olacaksin, sürekli ar-ge ve teknolojiye yatirim yapacaksin ki rekabet edebilesin ve uzun soluklu ayakta kalabilesin. Panel fiyatlarinin o kadar cok düsecegi öngörülmektedir ki ya sürümden, ya da yüksek kalite ve performanstan para kazanilabilecek ileride. Su ana kadar olan panel fiyatlarinin düsüs ivmesi, gidisatin da en somut göstergesidir. Bugün yatirim maliyetinin yarisini olusturan paneller, yarin %30’lara kadar düsecek belki de.
Otomotiv sektörü icin verilen tesvikler ve onlarca yilda olusan otomotiv sanayisinde geldigimiz noktayi dikkate almak gerekir. Buna istinaden, bugünden yarina, aniden, bir nevi zorlama ile bir ürünün üretimini yerel yapmaya calismanin ne mümkün, ne de saglikli olacagini beklememek gerekir. Bu tür konular zaman alir ve yatirimcilarin güven icinde hissetmesi icin gerekli altyapi ve düzenin olusturulmasi gerekir. Mesele sadece “yerli” degil, “yabanci” yatirimciyi da Türkiye’de üretim yapmasi icin cekebilmektir. Mesele, gelisimiyle ve sorunlariyla birbiriyle bu kadar simbiyoz yasayan bir dünyada, bir üründeki en yüksek katma degeri sunabilmek ve kabul ettirebilmektir. Apple’in 200 dolara mal ettigi bir telefonu 500 dolara satabilmesinin arkasinda yatan da budur.
Bir günes paneli üreticisi, ürününü piyasada nasil satabilir?
Bir EPC (ana yüklenici) firmasi olarak, Almanya pazari veya disindaki satislarimizda sadece birinci sinif, Asya menseili paneller kullaniyoruz. Cünkü müsteriye verdigimiz teminatlar bizim ticari yükümlülügümüzdür ve bu yükümlülügün de bir risk maliyeti vardir. Bu sebeple aldigimiz panelin menseisi bizim icin önemsizdir. Nelere bakariz panel seciminde:
- Yatirimcimiz kabul ediyor mu?
- Kendini günes enerjisi pazarinda kanitlamis bir ürün mü?
- Üretici firma finansal olarak saglikli bir yapida mi?
- Ticari ve hukuki yükümlülüklerini zamaninda yerine getirmis mi/getiriyor mu?
- Kalite yönetim sistemi nasil isliyor ve yönetiliyor?
- Teknolojik olarak ve fiyat acisindan rekabetci mi?
Yukarida belirttigim kriterleri saglayan yerel bir panel üreticisi olursa, ürünlerini kullanMAMAmiz icin HICBIR neden yoktur. Alip, projelerimizde kullanmak isteriz, lakin hem bizim masraflarimiz düsmüs, hem de ithalat, gümrük, lojistik gibi bürokrasisinden ve is yükünden kurtulmus oluruz. Yukaridaki kriterlerin olusturabilmesi icin de en az 2-3 yillik bir sürec gerekir.
Türkiye’de günes enerjisi sektöründe nereye gidiyoruz?
Saniyorum su anda bulundugumuz durum ve sektör olarak gidecegimiz yön icin önemli olan; ülkenin enerji politikasini yönetme ve buna yön verme görevinde olan Enerji Bakani’nin dünkü üzücü aciklamasidir. Yenilenebilir enerji, nükleer ve yerli kömürden sonra gelecek olan ücüncül bir enerji kaynagi olarak görülmektedir.
Amma velakin Türkiye cok dinamik bir ülke. Bakarsiniz, Basbakan tarafindan yine dün aciklanan tesvik paketinin etkileriyle ve günes enerjisi icin cikarilacagi söylenen yeni ilave yasal degisikliklerle biraz daha olumlu düsünmeye baslayabiliriz…umarım.
Son olarak, devlet büyüklerine nacizane iki alternatif önerimi de yazmak isterim:
1. Alternatif: Dünyadaki birinci sınıf panel üreticileriyle rekabet edebilecek, Türkiye’den BIR üretici firma çıkarmak ve teşvikleri ona göre oluşturmak hedef olmalıdır. Küçük çaplı olan girişimler, kaynak yetersizliği sebebiyle teknolojik gelişimlere ayak uyduramayıp, israfımız olabilir.
2. Alternatif: Yerel panel üretimini bence bir kenara bırakıp, YEREL INVERTÖR üretim sektörünün oluşumu için 2-3 yıllık bir hazırlığa kafa yorsak, ülke için daha değerli bir kazanım olmaz mı?!
Yazan: Nevres Dabil – International Sales & Project Manager at Goldbeck Group
Kaynak: Linkedin Pulse
