Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, NÜKLEER ENERJİ - Tarih : 03 Nisan 2015
İsviçre’nin Lozan kentinde İran ile 5+1 ülkeleri arasında devam eden nükleer müzakerelerde anlaşma sağlandı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde kilit konulara çözüm bulunduğunu ve taslak hazırlamaya başladıklarını söyledi. Buna göre taslağın 30 Haziran’a kadar hazır olması gerektiğini belirtti.
İran ile P5+1 ülkeleri arasında varılan uzlaşının ardından açıklanan bildiriye göre, İran 10 yıl boyunca uranyum zenginleştirmede kullanılan santrifüjlerinin üçte ikisinden fazlasını azaltacak.
İran’ın mevcut santrifüj sayısı yaklaşık 19 bin. İran, bu say
ıyı 6 bin 104’e indirecek ve bu santrifüjler birinci jenerasyon olacak. Bu sayının da sadece 5 bin 60’ı uranyum zenginleştirmede kullanılabilecek.
İran’ın mevcut düşük seviyede zenginleştirilmiş uranyum stoğunun üçte ikisi ülke dışına çıkarılacak. İran, en az 15 yıl yüzde 3,67’den fazla uranyum zenginleştiremeyecek.
İran’ın nükleer programı 10 yıl boyunca gözetim altında olacak ve fazla santrifüjler ve uranyum zenginleştirme altyapısı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun gözetiminde bir yerde tutulacak.
Fordo nükleer tesisi fizik ve teknoloji merkezine dönüştürülecek ve İran’ın Natanz dışında başka bir uranyum zenginleştirme tesisi kalmayacak.
Hemen nihai anlaşmanın taslağı yazılmaya başlanacak, 30 Haziran’a kadar taslak metin hazırlanmış olacak. 30 Haziran’da belirlenen hedeflere ulaşılırsa nihai anlaşma imzalanacak.
Sürecin bundan sonraki kısmını Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) izleyecek. UAEK İran’ın söz konusu anlaşma çerçevesinde verdiği sözleri tutup tutmadığını takip edecek ve raporlayacak.
UAEK’in olumlu raporlar vermesi ve 30 Haziran’a kadar şartların yerine gelmesi halinde İran’a uygulanan yaptırımların kalkması bekleniyor. Ancak, İran anlaşmaya sadık kalmazsa yaptırımlara tekrar maruz kalacak.
ABD Başkanı Barack Obama varılan anlaşmayla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu iyi ve tarihi bir uzlaşmadır. Eğer nihai bir anlaşma sağlanırsa dünya daha güvenli bir hale gelecek. İran’ın artık nükleer silah elde etme fırsatı olmayacak. Eğer İran anlaşmaya uyarsa İran’a yönelik ABD ve BM yaptırımları aşama aşama kalkacak, aksi olursa yaptırımlar tekrar yürürlüğe girecek” dedi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü
