Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ - Tarih : 30 Aralık 2013
ABD’de sismik bakımdan her zaman sakin alanlar olarak sayılan eyaletlerde son zamanlarda depremler sıklaştı. Bazı bilim adamlarının kanısınca bu,doğal karakterde bir olay değil de, insanın kaya gazı çıkarımı ile ilgili faaliyetlerinin sonucu olarak değerlendiriliyor.
Birkaç gün önce Oklahoma elyaletini 4,5 şiddetinde yer sarsıntıları etkiledi. Topu topu iki yıl önce bu eyalette 5,6 şiddetinde deprem yer almıştı. Jeologlara göre daha 1980-1990 ylıllarında bu bölge sismek bakımdan sakin bir bölge olarak sayılıyordu. Fakat 2009 yılından başlayarak yer sarsıntıları onlarca kat sıklaştı. Kuzey Amerika’da doğal kataklizmlerin sıklaşmasının net nedenleri bilinmiyor. Bilim adamlarının kanısınca yer sarsıntıları, insanın doğaya aktif karışmasının sonucu oluşabilir. Örneğin Oklahoma eyaletinde 4000-i aşkın petrol ve gaz kuyusu var. Rusya Matematik jeofiziği ve depremleri tahmin teorisi Enstitüsü bilim sekreteri Aleksandr Gorşkov bu hususta şunu söyledi:
Yer sarsıntılarının sıklaştığına kaya gazı çıkarı
mı yapıldığı yerlerde tanık olunuyor. Örneğin Kolorado eyaletindeki Denver bölgesinde kaya petrolü yataklarında petrol çıkarımı arttırıldığı zaman yer sarsıntılarının sıklaştığı kaydedilmişti. Kaya petrolü ve gazı çıkarımı yapılırken çoğu zaman “kaya katmanını yırtma” hidrolik yöntemi uygulanıylor. Kuyuya büyük bir basınç altında su pompalanıyor. Neticede kaya katmanları parçalanıyor ve petrol ve doğalgaz dışarı çıkıyor.
Özü bakımından söz konusu, küçük bir yapma depremdir. Her ayrı böyle olay ciddi bir tehlike oluşturmıyor. Fakat sınai boyutta böyle yöntem yer kabuğunun yapısında değişikliklerin yer almasına neden olabilir. Yani niceliğin niteliğe geçişi gerçekleşiyor. Aleksandr Gorşkov sözüne devamla bunun ne gibi sonuçlar verebileceğini anlatarak şunu söyledi:
Petrol ve doğalgaz çıkarımı yapıldığı bölgelerde sismik aktifliğin arttığına sıkça tanık olunuyor. Çünkü çıkarılan petrolün miktarını arttırmak için kuyulara su pompalanıyor. Bu da katmanların içerisindeki basıncı önemli derecede arttırıyor. Neticede katmanlarda yeni çatlaklar oluşuyor. Böyle yerlerde oldukça şiddetli depremler meydana geliyor.
Amerikan sanayicileri ve ABD hükümeti sözü geçen teknoloji yöntemlerinin tehlikesiz olduğunu iddia ediyorlar. Onlarla mutabık olmıyan ekoloji uzmanları kaya petrolü ve gazı çıkarımının afetlere ve çevrenin kirlenmesine yol açtığı kanısındadır. Birçok ülkelerin vatandaşları hidrolik teknoloji yönteminin uygulanmasına karşı geliyorlar. Ekoloji uzmanı Aleksey Yablokov Rusya’nın Sesi Radylosuna verdiği demeçte şunu söyledi:
Böyle teknolojiler doğa için tehlike oluşturuyor. Yeni teknolojilerin tatbik edilmesine başlandığı her defasında ekoloji uzmanları itirazlar öne sürüyorlar, yeni teknolojilerin taraftarları ise tehlikeli bir şey olmadığını iddia ediyorlar. Zannederim ki yeryüzeyinin yaylanmasını, depremlerin yer almasını ve yeraltı sularının kirlenmesini önlemek için her çeşit ek tedbirler alınmalıdır. Fakat dürüstçe söylersem bu nasıl yapılabilir o kadar iyi anlamıyorum.
2008 yılından başlayarak ABD’de petrol ve doğalgaz çıkarımı %50-den fazla artış gösterdi. Amerikalılar da aynı zamanda yersarsıntılarının sıklaştığını farketmeye başladılar. Onlar neticede kaya petrolü ve gazı için kötü bir bedel ödemek zorunda kalmasınlar?
Kaynak: Enerji Enstitüsü
