Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye’nin Kuzey Irak petrolünün dünya pazarlarına ulaştırılmasına ilişkin, “Türkiye olmazsa bu iş olmazdı. Bağdat bu işe izin vermemişti. Bu işin önünü açan Türkiye’dir” dedi.
Yıldız, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nden (IKBY) gelen basın heyetine Türkiye- Irak ilişkilerini değerlendirdi ve soruları yanıtladı.
Bakanlıkta gerçekleştirilen görüşmede Yıldız, Kuzey Irak’la Türkiye arasındaki ilişkilerin enerji açısından son derece önemli bir yerde bulunduğunu söyledi.
Türkiye’nin Bağdat merkezli Irak hükümeti ve Erbil’le geliştirdiği birçok proje olduğunu ifade eden Yıldız, “Bağdat’la yaptığımız anlaşmalar, Erbil’le yaptığımız sözleşmeler bu açıdan çok önemlidir. Bunların her birisinde dost, kardeş Irak hükümetinin ve Irak yapısının hızlıca normalleşmesi ön plandadır” diye konuştu.
Irak Anayasası’na göre Irak’ın herhangi bir yerinde çıkan petrolün gelirinin yüzde 17’sinin Kuzey Irak’a yüzde 83’ünün Irak’ın diğer bölgelerine ait olduğunun altını çizen Yıldız, şunları söyledi:
“Bu oranı kim belirledi? Irak halkı, Irak parlamentosu belirledi. Biz diyemeyiz ki bu oran yüzde 82’ye yüzde 18 olsun. Bu Irak halkının kendi kararıdır. Kuzey Irak’ın ve Irak’ın çok ciddi petrol doğalgaz kaynakları var. Yaptığımız sözleşmeler ve anlaşmalar tek bir şeyi hedefliyor: Var olanı adil bir şekilde Irak’ın paylaşması. Yok paylaşılmıyor, var paylaşılıyor. O yüzden bizim o varları ortaya çıkarmamız lazım. Şu ana kadar yaklaşık 82 tanker yükleme yapıldı.”
‘GELİR IRAK HALKININ’
Erbil ve Bağdat arasındaki petrol anlaşmasına ilişkin soru üzerine Yıldız, anlaşmanın Kuzey Irak ve Irak’ın normalleşmesi anlamına geldiğini belirtti.
Buna karşın bu aralar belli bir sıkıntı ve kesinti olduğunu duyduklarını aktaran Yıldız, “İnşallah yoluna girer. Bizim amacımız bu sistemi işletmektir. Bu sistem işlediği kadar Kuzey Irak’ın gelirleri oluşur. Eğer bu sistem çalışmazsa ortada gelir falan kalmaz” değerlendirmesinde bulundu.
Siyasetin bazen enerjinin üzerinde bazen de enerjinin siyasetin üzerinde yük olduğunu kaydeden Yıldız, şu ifadeleri kullandı:
Bu bölgede birçok siyasi yükleri taşımaya çalışıyor. Bizim amacımız Türkiye’nin istikrarıyla beraber bu projelere hizmet etmektir. Şimdi düşünün 40 küsur yıldan beri ITP dediğimiz Irak-Türkiye ham petrol boru hattından petrol akıyor. İnşallah 140 yıl daha akar. Buradaki oluşacak gelir Irak halkının geliri. Bu petrol Türkiye’nin petrolü değil Irak’ın. Bu manada biz komşu ve kardeş ülke olarak pozitif ve sürekli yapıcı tutumumuzu devam ettireceğiz.”
Bir gazetecinin “IKBY’nin, Kuzey Irak’taki petrolü Irak Merkezi hükümetinden bağımsız olarak satmasıyla ilgili Türkiye’den beklentileri olduğu” değerlendirmesi üzerine Yıldız, Türkiye’nin bütün kardeşliğini gösterdiğini dile getirdi.
Kuzey Irak’ın şu anda sattığı petrolün karşılığını kendisinin aldığını vurgulayan Yıldız, “Bunun miktarı günlük olarak değişiyor. Ne kadar üretiliyorsa o kadar satıyor. Bu rakam günlük 1,5 milyon varile kadar gelebilir. Petrol üretilirse biz iletebiliriz. Üretilmeyen petrolü iletemeyiz. Türkiye olmazsa bu iş olmazdı zaten. Bağdat bu işe izin vermemişti. Bu işin önünü açan Türkiye’dir. Şimdi Türkiye ne yaptı diye içinizde bir şüphe varsa bu iş yanlış ve eksik olur” ifadelerini kullandı.
‘KUZEY IRAK GAZINI UCUZA ALMAMIZ DOĞAL’
Yıldız, Türkiye’nin 2017’de Kuzey Irak’tan satın alacağı doğalgazın diğer ülkelere kıyasla yarı fiyatı sağlayacağının belirtilmesi üzerine, “Irak, İran’a petrolünü veya doğalgazını satmak isterse oraya satar Türkiye’ye satmak isterse Türkiye’ye satar. Anlaşmalar taraflarla alakalı evraktır ve karşılıklı rıza esastır” dedi.
Türkiye’nin, yanıbaşındaki Irak’tan doğalgazı diğer ülkelere göre ucuza almasının normal karşılanması gerektiğinin altını çizen Yıldız, buna karşın “yarı fiyat konusundaki söylentinin doğru olmadığını” kaydetti.
Türkiye’nin DAEŞ terör örgütüyle petrol ticareti yaptığı iddialarının hatırlatılması üzerine Yıldız, “DAEŞ bizim için terör örgütüdür, biz terör örgütüne yardımcı değil karşısında oluruz. Bu kadar yalanla Türkiye yıpratılmaya çalışıyor. Neden Türkiye böyle bir şey yapsın?” diye konuştu.
BEN ÇOK ÜMİTLİYİM
Bir başka soruyu yanıtlarken Yıldız, “Bağdat’ın, düşen petrol fiyatlarından dolayı Erbil’e yeterli miktarda para aktaramadığını söylediğini” belirterek, “Ben çok ümitliyim. Siyasi sıkıntılar kalkıp istikrar oluştukça DAEŞ terörü ortadan kalktıkça terörün her türlüsü ortadan kalktıkça Irak bu kaynaklarını daha çok ortaya çıkaracaktır ve ben o günlere geleceğine inanıyorum” değerlendirmesinde bulundu.
Terör örgütü PKK’nın doğalgaz boru hatlarına yönelik saldırılarının ülke ekonomisine etkisini de değinen Yıldız, PKK’nın bir terör örgütü olarak Türkiye’ye zarar vermeye çalıştığını söyledi.
Türkiye büyük bir devlet. Biz o PKK’ya pabuç bırakmayız” diyen Yıldız, saldırılardan en büyük zararı Kuzey Irak’ın gördüğünün altını çizdi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü