Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın (SKA) son 10 yılına girerken birçok amaçta önemli ilerleme kaydedilmesine karşın, eşitsizliklerin azaltılması ve iklim değişikliğiyle mücadele alanlarında başlanılan noktanın gerisine düşüldü. Son dönemde yaşanan pandemi de kurumları, şirketleri ve bireyleri daha önce tecrübe etmedikleri bir süreçten geçirirken, tüm eşitsizliklerin derinleşmesine yol açtı.
İnsan hakları, eşitsizliklerin derinleştiği zorlu dönemlerde şirketlerin hassasiyetle gözetmesi gereken konular arasında yer alıyor. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), tüm şirketlere,
UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Claudio Tomasi “İnsan hakları konusunda duyarlılıkların artırılması amacıyla özel sektörün kapsayıcı bir çalışma biçimine yönelik çabalarını teşvik ediyoruz.”
Şirketler İçin Hızlı Öz Değerlendirme aracı hakkında iş dünyasını bilgilendirmek üzere bir çevrimiçi toplantı gerçekleştirildi. Toplantının açılışında konuşan Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Mukim Temsilcisi Claudio Tomasi, “İş operasyonlarında ve yönetiminde insan ve çalışma haklarına saygı gösterilmesi, Covid-19 döneminde daha da hayati bir önem taşıyor. Buna bağlı olarak, Uluslararası Çalışma Örgütü, Global Compact Türkiye ve Hedefler İçin İş Dünyası Platformu ile birlikte gerçekleştirdiğimiz bu girişimle, insan haklarına özen gösterilmesi ve uygun bir çalışma ortamına ilişkin duyarlılıkların artırılması amacıyla özel sektörün kapsayıcı bir çalışma biçimine yönelik çabalarını teşvik etmeyi hedefliyoruz. 2030 Gündemi, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşılmasında iş dünyasının Birleşmiş Milletler ve devletler için önemli bir ortak olduğunu vurguluyor. Özellikle 17’nci Amaç, sürdürülebilir kalkınma için kamu-özel sektör ortaklıkları dahil olmak üzere küresel ortaklıkların yeniden canlandırılmasından bahsediyor. BM Kalkınma Programı Türkiye, 17’nci Sürdürülebilir Kalkınma Amacı için Türkiye’de iş ve insan hakları gündemini birlikte ileriye taşımak amacıyla, devlet ile özel sektör arasındaki ortaklığı desteklemeye hazır.” dedi.
ILO Türkiye Direktörü: “Krizden insanı merkeze alan bir çıkış için insan haklarına saygı duyulmalı.”
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Direktörü Numan Özcan ise “Çalışmaya ilişkin temel haklar aslında birer insan hakkı. Önce bir insan, sonra bir çalışan olarak, temel haklarımıza saygı duyulmasını bekliyoruz. COVID-19 salgını küresel düzeyde sadece insan sağlığı ve toplumsal hayatın devamlılığını değil, çalışma hayatını ve insan haklarını da derinden etkileyen bir sürece dönüştü. Krizden insanı merkeze alan bir yaklaşımla çıkış için, uluslararası standartlara ve insan haklarına saygı duyulması kritik bir önem taşıyor. Geliştirilen bu öz değerlendirme aracı, çalışma hayatına ilişkin insan haklarının, şirketler açısından pratik günlük işleyişte ne anlama geldiği konusunda basit ama etkili bir rehberlik sağlıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Açılış konuşmalarının ardından moderatörlüğünü Global Compact Türkiye Genel Sekreteri Melda Çele’nin yaptığı ‘Liderler Oturumu-Pandemi Döneminde İş Dünyası ve İnsan Hakları’ gerçekleştirildi. Panelde, Hedefler için İş Dünyası Platformu Yönetim Kurulu Üyesi ve Dimes CEO’su Ozan Diren, Global Compact Türkiye Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Çalışma Grubu’nu temsilen, WPP Türkiye İnsan Kaynakları & Kültür ve Sürdürülebilirlikten Sorumlu İcra Kurulu Üyesi Aysun Sayın ve Unilever Türkiye Sürdürülebilirlik ve Kurumsal İletişim Direktörü ve Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Şenel Erim konuşmacı olarak yer aldı. Panelde insan hakları ve iş dünyası uygulamaları ile kriz dönemlerinde dikkat edilmesi gereken konular ve bu dönemde COVID-19 Hızlı Öz Değerlendirme Aracı’nın şirketlere nasıl destek olabileceği tartışıldı.
Aysun Sayın: “İnsan hakları konusunda iş dünyası da devletler gibi sorumlu. İnsan haklarına saygı gösterilmesi ve hakların gözetilmesi şirketlerin kesintisiz takip etmeleri gereken bir süreç.”
Global Compact Türkiye Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Çalışma Grubu, WPP Türkiye İnsan Kaynakları & Kültür ve Sürdürülebilirlikten Sorumlu İcra Kurulu Üyesi Aysun Sayın, “Un global compact ve SKA’lar başta olmak üzere son 10 yıldır referans aldığımız tüm inisiyatifler, kapsayıcı ekonomik modelini zorunlu kılıyor. Bu inisiyatiflerin bir parçası olan şirketler de insan haklarına ilişkin sorumlulukların sadece devletin yükümlüğü olarak görmediğini, kendi alanında da bunun gereğini yerine getireceğini taahhüt ediyor” dedi. Son dönemde yaşanan pandeminin büyük bir eşitsizliğe neden olduğunu vurgulayan Sayın, sözlerine şöyle devam etti: “Pandemi döneminde iş dünyası hızlı dijitalleşme, yapay zeka ve otomasyonu entegre edebildiği ölçüde işlerini devam ettirirken bir grup çalışanın ise yetkinliği geride kaldı. Dolayısıyla bu grup işyerinde tutundurmayla ilgili olarak çok riskli hale geldi. Burada iş dünyasının başka sorumlulukları da ortaya çıktı. Bu yetkinliklerin geliştirilmesi ve bu çalışanların iş dünyasında kalabilmesini sağlayacak yatırımları sağlamak, ayrıca dezavantaj gruplar için yeni fırsatlar yaratmak ve onları iş gücü piyasalarına dahil edecek tedbirleri almak, alım gücünün korunması için yeni işler yaratmak, kapsayıcı ekonominin bir parçası olarak öne çıkıyor. Bu öz değerlendirme aracı bütünlüklü ve tutarlı bir soru setiyle yaptıklarımızı ve yapmayı atladıklarımızı bize gösteriyor.”
Ozan Diren: “Sadece bugün değil, düzenli olarak bu aracı kullanmalıyız.”
Hedefler için İş Dünyası Platformu Yönetim Kurulu Üyesi ve Dimes CEO’su Ozan Diren de Şirketler İçin Hızlı Öz Değerlendirme aracının idealde olması gereken bir iş yerini tanımladığını belirterek, “Sadece bugün değil, düzenli olarak kullandığımız bir araç haline getirmemiz gerekiyor. Çalışanların mutluluğu sadece iyi bir insan olduğumuz için yapmak zorunda olduğumuz bir şey değil, düzgün çalışma iklimi insanların performansını iş koluna göre yüzde 40’a kadar etkiliyor. Bu araç bir ideal durumu özetliyor, bunu kısa vadede gerçekleştiremeyebiliriz ama hep peşinde koşmalıyız” dedi.
Ebru Şenel Erim: “Liderler yeni dünyada daha cesur işler yapmak zorunda.”
Global Compact Türkiye Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Çalışma Grubu, Unilever Türkiye Sürdürülebilirlik ve Kurumsal İletişim Direktörü ve Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Şenel Erim de konuşmasında günümüzde liderlerin aktivist hareket etmeleri ve bunun gereği olarak cesur kararlar almaları gerektiğine dikkat çekerek şöyle dedi: “Liderler bu konulara inanmazlarsa şirketlerde değişim çok güçlü olamıyor. Liderlik bazen ilkleri yapmayı, cesurca karar almayı gerektiriyor. Şirketler bazı konularda çekingen olabiliyor. Yeni dünyada liderler, aktivist olabilmek için bazı konularda daha cesur işler yapmak zorunda kalacaklar.”
“Neden ve Nasıl? COVID-19 Döneminde İnsan Haklarıyla İlgili Şirketler İçin Hızlı Öz Değerlendirme” panelinin moderatörlüğünü ILO Türkiye Ofisi İstihdam ve Girişimcilik Yöneticisi Tuba Burcu Şenel ve UNDP Hukuk ve İnsan Hakları Uzmanı Zeliha Aydın üstlendi. Panelde UNDP Bangkok Bölge Ofisi, İş ve İnsan Hakları Uzmanı Sean Lees ve ILO Cenevre Genel Merkezi Kıdemli Uzman ve İşletmeler için Yardım Masası Yöneticisi Emily Sims birer konuşma gerçekleştirdi.
COVID-19 Hızlı Öz Değerlendirme Aracı İçin: https://www.business4goals.org/covid-19-oz-degerlendirme/ adresini ziyaret edebilirsiniz.