Öne çıkan piyasaya dair güncel haberler şu şekildedir;
– ABD geçen yıl dünya genelinde petrol üretim ve tüketiminde yine ilk sırada yer aldı.
– Norveç Hükümeti Küresel Emeklilik Fonu, fosil yakıtlara yatırdığı milyarlarca doları geri çekerek, güneş ve rüzgar enerjisi pazarlarına giriyor.
– OPEC ile diğer petrol üreticisi ülkelerin, uzun vadeli petrol arz koordinasyon anlaşmasına yaklaştıkları kaydedildi.
– Rus petrol şirketi Rosneft, dünyanın en büyük hidrokarbon rezervlerine sahip olan Venezuela’da kayaç gazı yatırımı yapacak.
– Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), küresel petrol talebi için 2019 büyüme tahmini 100 bin varil indirdi.
Gün öncesi elektrik piyasasında yarın için oluşan megavat saat (MWh) başına piyasa takas fiyatı ortalaması 223.14 TL olarak belirlendi. Fiyatlardaki dağılıma bakıldığında, günün maksimum fiyatı 301 TL/MWh olarak 21:00 – 22:00 saat aralığında, minimum fiyatı 47 TL/MWh olarak 06:00 – 07:00
Bir önceki gün ile kıyaslandığında ortalama piyasa takas fiyatında –29.22 TL düşüş gözlemlenmektedir. Kesinleşmiş Günlük Üretim Planı (KGÜP) verilerine bakıldığında termik enerji dahilinde doğal gaz % 9, linyit % 17, ithal kömür % 18 oranında üretimin gerçekleşmesi beklenirken, yenilenebilir enerji dahilinde ise hidro % 42, rüzgar % 9, jeotermal % 3 oranında üretimin gerçekleşmesi beklenmektedir. Bununla birlikte fiyatlardaki düşüş, hafta sonu tüketim talebindeki düşüş ve üretimin ağırlıklı olarak hidro elektrik santrallerinde beklenmesi ile açıklanabilmektedir. Yarın için planlanan üretim bazlı Kesinleşmiş Günlük Üretim Planı (KGÜP) aşağıdaki grafikte yer almaktadır.
Tahminleme Modeli* analizi sonucu ortalama piyasa takas fiyatı 223.96 TL/MWh ve ortalama tüketim 33,103 MWh olarak öngörülmektedir. Modelin piyasa takas fiyatına dair başarı oranı günlük % 80, tüketime dair başarı oranı** ise günlük % 100 olarak hesaplanırken, bugüne kadar yapılan piyasa takas fiyatına dair analizlere göre başarı oranı % 89, tüketime dair başarı oranı ise % 95 olarak hesaplanmaktadır. Saatlik yarın için oluşan ve tahmin edilen piyasa takas fiyatları ile haftalık bazda tahmin edilen ve gerçekleştikçe yer alacak günlük ortalama tüketim değerleri aşağıdaki grafiklerde yer almaktadır.
Yarından sonraki gün için oluşacak ortalama piyasa takas fiyatı 200.82 TL/MWH olarak tahmin edilmektedir. Buna bağlı olarak günün maksimum fiyatı 310.64 TL/MWh olarak 21:00 – 22:00 saat aralığında, minimum fiyatı 10.01 TL/MWh olarak 08:00 – 09:00 saat aralığında gerçekleşeceği öngörülmektedir. Puant saatlerde (17:00 – 22:00) tahmini ortalama piyasa takas fiyatı ise 290.24 TL/MWh olarak hesaplanabilmektedir. Saatlik oluşacak piyasa takas fiyatı tahminleri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.
Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası (OTSP) dahilinde 01.06.2019 – 14.06.2019 tarihleri arası ortalama Gaz Referans Fiyatı (GRF) 1,519.63 TL/1000 sm3 olarak belirlenirken, aynı tarihler arasında toplam gerçekleşen eşleşmelerin miktarı ise 38,587 x1000 sm3 olarak belirlendi. İlgili tarihler arasında günlük Gaz Referans Fiyatı (GRF) ile Eşleşme Miktarı verileri aşağıdaki grafikte yer almaktadır.
*Tahminleme Modeli; istatistiksel tahminleme metodu olan SARIMA (Seasonal Autoregressive Integrated Moving Average) kullanılarak MATLAB yazılım geliştirme platformunda hazırlanmıştır. Model ve diğer tüm kullanılan veriler dahilinde girdi verileri olarak EPİAŞ Şeffaflık Platformunda günlük yayınlanan piyasa takas fiyatları ve gerçekleşen tüketim verileri kullanılmaktadır. Model ile ilgili detaylı bilgi alabilmek için lütfen iletişime geçiniz.
**Tüketime Dair Başarı Oranı; tüketim bazında yapılan haftalık tahminlerde Pazar günleri yayınlanan raporda henüz gerçekleşen veri olmadığı için Salı günü itibari ile başarı oranı günlük olarak hesaplanarak, raporda güncellenecektir.
Tümay SOLAK – Risk Yönetimi Uzmanı – tumay.solak@enerjigazetesi.ist