Ülkemizde “Enerji Verimliliği Kanunu” ve “Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” kapsamında endüstriyel işletmelerde Verimlilik Artırıcı Projelerin (VAP) uygulanmasına destek verilmektedir. Bu destekten elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 1000 TEP ve üzeri olan ticaret ve sanayi odası, ticaret odası veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler yararlanabilmektedir. Devletimiz, proje bedelinin KDV hariç toplamı 1 milyon Türk Lirası’ nı aşmayan ve proje geri ödeme süresi 5 yıldan az olan VAP’ lara proje bedelinin %30’una kadar hibe uygulamaktadır.
Verimlilik Artırıcı Projeler, Enerji verimli ekipman ve sistem kullanımı, onarım, yalıtım, modifikasyon, rehabilitasyon ve proses düzenleme gibi yollarla; gereksiz enerji kullanımının, atık enerjinin, enerji kayıp
2017 yılında YEGM tarafından 48’i Ocak ve 42’ si Nisan döneminde olmak üzere toplam 90 adet VAP’ a destek verilmiştir. Bazı desteklenen VAP’ lar birden fazla konuyu içermektedir. Bunları da ayrı ayrı incelediğimizde toplam sayı 96’ yı bulmaktadır. Desteklenen projelerin içeriğine baktığımızda; 22 adet mevcut aydınlatmanın verimli olanlarla değişimi, 12 adet ekipmanlarda sürücü (inverter) kullanılması 11’ şer adet atık ısı geri kazanımı ve mevcut motorların verimli olanlarla değişimi, 7’ şer adet mevcut pompa ve makine teçhizatların verimli olanlarla değişimi, 5 adet mevcut fanların verimli olanlarla değişimi, 4’er adet basınçlı hava sistemi ile proseslerin verimlileştirilmesi ve mevcut kompresörlerin verimli olanlarla değişimi, 3’ er adet soğutma sisteminin verimli olanlarla değişimi ve ısı kaybının önlenmesi için izolasyon yapılması, 2 adet flaş buhar ve kondenstop kaçakları ısısının değerlendirilmesi ve 1 adet kazan değişimi konularında gerçekleştirilmiştir.
Yukarıda destek alan proje konularının daha çok aydınlatmanın değişimi ve ekipmanlarda sürücü kullanımı alanında olduğu görülmektedir. Endüstriyel işletmelerde yapılabilecek verimlileştirme konuları tabi ki bunlarla sınırlı değildir. İşletmelerde kullanılan proses ve ekipmanlar ile teknoloji imkanları verimlilik çalışmalarının gerçekleşme şeklini ve potansiyelini belirleyen en temel unsurların başında gelmektedir. Burada önemli olan, işletmeye özel etkin verimlilik çalışmalarının doğru bir şekilde belirlenebilmesidir.
VAP hazırlama süreci, birtakım ölçümler ve hesaplamaları içermektedir. Malum, destekten yaralanabilmek için belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması ve belirlenen süreler içinde teslim edilmesi gerekmektedir. Bu noktada, işletmeler VAP hazırlama konusunda bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kurumlardan, Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) firmalarından veya bulunduğu bölgede varsa Organize Sanayi Enerji Yönetim Birimleri’ n den destek alabilirler.
Bir anımsatma yaparak yazıma son vermek istiyorum. YEGM, Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) başvurularının 2018 yılında üç dönem halinde alınmasına karar vermişti. Son dönem Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) Başvuruları ise 03 Eylül 2018 ile 01 Ekim 2018 tarihleri arasında alınacaktır. Verimlilik Arttırıcı Proje (VAP) destek başvuruları için Başvuru Formu, Proje Verimlilik Bileşeni Tablosu doldurulması gerekmektedir. Son dönem VAP başvuruları ENVER Portalı üzerinden elektronik yolla ve ıslak imzalı olarak posta yoluyla alınması planlanmaktadır.
Selam ve sevgilerimle…
Enerji Sistemleri Yüksek Mühendisi / Elif Küçükkaya
Kaynaklar:
[1] YEGM, http://www.yegm.gov.tr/verimlilik/d_VAP.aspx
[2] ETKB, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Enerji-Verimliligi-Destekleri
[3] http://www.yegm.gov.tr/duyurular_haberler/document/2017_vap_nisan.pdf
[4] http://www.yegm.gov.tr/duyurular_haberler/document/2017_vap_ocak_sonuclari.pdf