Madenlerde Rödovans Yasaklanıyor, Nezaretçi Zorunlu Oluyor!

Soma ve Ermenek’te meydana gelen maden kazalarının ardından TBMM Sanayi Komisyonu’nda kabul edilen Yeni Maden Kanunu Tasarısı ile madenlerde daimi nezaretçi uygulaması başlatılıyor, ruhsat verme usulleri değişiyor. Tasarı ‘kölelik sistemi’ olarak tabir edilen rödovans sistemini de yasaklıyor.

Maden Kanunu Tasarısı ile ilgili bir basın toplantısı düzenleyen Enerji Bakanı Taner Yıldız, yeni tasarısı ile maden güvenliğini artırmak için ‘daimi nezaretçi’ uygulamasının başlatılacağını açıkladı. Madenlerde teknik nezaretçilerin daimi nezaretçilerle değiştirileceğini belirten Yıldız “Teknik nezaretçilerin işletmelere üç dakika, üç saat ya da üç günlüğüne uğrayıp gittiğini görüyoruz, onun yerine orada sürekli olarak kalacak yeterince maden mühendisimiz var onlar orada daimi nezaretçi olarak kalacaklar” dedi.

Ruhsat Şartları Değişiyor

Tasarı kapsamında yapılan değişiklikle maden ruhsatı verme usullerinin değişeceğini belirten Yıldız “Bir şirket daha önceden arazi üzerinde geziyor, etüd yapıyor, o bilgilerle ruhsat boşsa müracaat ediyordu. Şimdi gruplara ayırarak bir kısmına ihale şartı getiriyoruz, bir kısmının mevcut sistemle devam etmesini sağlıyoruz. Mermer gibi, altın, gümüş, bakır, krom, çinko gibi madenler mevcut uygulama ile devam edecekler ama çimento, beton, kireç gibi dolgu, mıcır gibi daha görünür olanlar ise ihaleye tabi tutulacak” dedi. Çevreyle alakalı hassasiyetleri geliştirmek adına tasarı da yapılan düzenleme ile işletme ruhsat bedelinin yüzde 30’unun madeni çevreyle uyumlu hale getirilecek çalışmalarda kullanılacağını da belirten Yıldız, madenlerde daha sonradan sıkıntı yaşanmaması için işletme ruhsatlarını verirken mali yeterlilik aranacağını da söyledi.

Ruhsatlara Devir Yasağı

Tasarı ile ruhsat devirlerinde devir bedeli alınarak Hazine’ye kaynak sağlanması öngörülürken Yıldız “Tasarı ile kamu hariç yeraltı kömür madenciliğinde rödovansı yasaklıyoruz” dedi. Yıldız’ın verdiği bilgiye göre kamu kurum ve kuruluşlarıyla iştirakleri hariç olmak üzere yeraltı kömür işletmelerinde maden ruhsat sahipleri, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle üretim faaliyetlerine yönelik rödovans sözleşmeleri yapamayacak. Aksi takdirde rödovans sözleşmesi ile yapılan madencilik faaliyetleri durdurulacak. Kiralama anlamına gelen rödovans TKİ’nin ekonomik görmediği madenlerde 1988 yılından bu yana uyguluyordu. Sistemle TKİ 100 liraya çıkardığı kömürü 50 liraya özel sektöre davet ediyor, bu da işçilik ve diğer maliyetleri aşağı çektiği için madenlerdeki koşulları zayıflatıyor ve iş kazalarını beraberinde getiriyordu.

Kaynak: Enerji Enstitüsü