Sayı : B.10.1.TKH.0.28.00.00/
Konu : Sağlık tesislerinde enerji verimliliği.
KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİNE
İlgi : 31/05/2010 tarih ve 5435 sayılı (2010/38 no’lu) Genelge.
Kurumumuz tarafından; kamu kaynaklarının etkilive verimli kullanılması, enerji maliyetlerinin bütçe kaynaklan üzerindeki yükünün hafifletilmesi, etkinbir enerji yönetimive çevrenin korunması hedefi ile “Sağlıkta Enerji Verimliliği (SEVER Projesi)”başlatılmıştır. Proje kapsamında yapılan tespitler ve uygulamada ortaya çıkan tereddütler dikkate alınarak sağlık tesislerimizde enerji kaynaklarının dahaetkinyönetimi için ilgi (a) sayılı Genelgede daha önce belirtilen tedbirlerin hatırlatılması ayrıca ek tedbirlerin de alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu doğrultuda; sağlık tesisleri için önemli bir harcama kalemi olan enerji maliyetlerinin azaltılması için alınması gereken tedbirler şunlardır:
A. Elektrik Sistemleri ile İlgili Tedbirler
1) Binalarda EnerjiPerformansıYönetmeliği ile 13/08/2008tarihindeyayımlanan 2008/19 sayılı Başbakanlık Genelgesinde belirtildiği üzere sağlık tesislerimiz mutlaka aydınlatmada mevcut akkor flamanlı lambalar yerine kompakt floresan lambalar, manyetik balastlı düşük verimli halofosfat floresan lambalar yerineelektronikbalastlı yüksek verimli trifosfor floresanlarkullanmalıdır.
2) 25/02/2012 tarih ve 28215 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Enerji Verimliliği Strateji Belgesi 2012-2023″te belirtildiği üzere; kamu kurum ve kuruluşlarının verimlilik artırıcı proje uygulamaları için (LED lambalar, güneş enerjisi ile elektrik üretimi gibi) Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketleri ile uzun dönemli,performansgarantiliEnerjiPerformansSözleşmeleri yapılabilmesine imkan sağlayacak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından üzerinde çalışılan düzenlemeler beklenilmelidir.
3) Enerji tüketimi yüksek olandekoratifaydınlatma gereçleri genel aydınlatma amaçlıkullanılmamalıdır.
4) Sağlık tesislerinde, yeterli aydınlık seviyesini sağlayacak armatür seçimi ve dağılımı yapılarak gereksiz armatürlerinkullanımıönlenmelidir.
5) Aydınlatmada daha iyi verim alınması için lambaların önündeki ışık geçirgenliğini önemli ölçüde engelleyen armatürler yerine (hasta odaları hariç) yüksekyansıtıcılıarmatürlerkullanılmalıdır.
6) Kısa sürelikullanılanbölümlerin aydınlatılmasında özellikle merdiven boşluklarında ve çalışma ortamlarında bulunan tuvalet, lavabo, koridor gibi mekânlarda gereksizkullanımlarınönüne geçilmesi için hareket, ısı veya ışığa duyarlı sensörlükontrolsistemlerikullanılmalıdır.
7) Armatürlerin verimlerini ve odalardaki aydınlık seviyesini artırmak için aydınlatma gereçleri periyodik olaraktemizlenmelidir.
8) Daha az sayıda armatür ve dolayısıyla daha az elektrik tüketimiyle istenen aydınlık seviyelerine ulaşmayı sağlayacağı için, açıkrenkmobilya ve duvarrenkleritercih edilmelidir.
9) Mevcut faturalannda belirtilen sözleşme gücü 9 kW’dan büyük olan sağlık tesislerinde kompanzasyon sistemi kurulmalıdır. Kompanzasyon sistemlerinin bakımları mutlaka yapılmalıdır. Kompanzasyon sistemi bakımlarını yapamayan ve bu bakımları hizmet satın almayöntemi ile yaptıran sağlık tesislerinin bakım hizmet sözleşmelerinde; “oluşması halinde reaktif bedellerin ve cezaların yükleniciden tahsil edileceği” hususu mutlaka belirtilmelidir.
10) Elektriktarifeleridikkatli izlenmeli ve anlaşma gücünün aşılmamasına önem verilmelidir.
11) Elektrik sistemlerinde; yükün değişken olduğu yerlerdeki elektrikmotorlarındadeğişkenhızsürücülerininkullanılması, elektrikmotorlarınınihtiyaca uygun kapasitede seçilmesi,yenialımlarda verimliliksınıfıyüksek elektrikmotorlarınınalımına öncelik verilmesi gerekmektedir.
12) Yeniyapılacak olan veyayenilenenasansör sistemlerinde, verimi en az % 85 olan elektrikmotorlarıve/veya değişkenhızsürücülerikullanılmalıdır. Mevcut elektrikmotorlarınperiyodik bakımlarıdüzenliolarak gerçekleştirilmeli ve söz konusu bakımlar kayıt altına alınmalıdır.
13) Mekaniksayaçkullanansağlık tesisleri dijital sayaç tesis ederek faturalarını tek zamanlı ve çok zamanlı (gündüz, puant ve gece)tarifeüzerindenfaydamaliyet analizi yaparak değerlendirmeli ve elektrik tüketimlerini uyguntarifeüzerinden faturalandırmalıdır.
14) Bilgisayar, yazıcı, fotokopi vb. elektrik enerjisi kullanancihazve donanımkullanılmadıklarızamanlarda kapalı tutulmalı, satın alımlardaise “Energy Star” işareti olması şartı aranmalıdır.
15) Zorunlu haller dışında elektrik ile ısınma ve/veya sıcak su temini yapılmamalıdır; kişiye özel elektrikli ısıtmacihazıkullanılmamalıdır.
16) Ana panonun,güçpanolarının vb. ehliyetli kişilerce rutinkontrolleri(bağlantıiletkenlerinin durumu, geneltemizlikvb.) yapılmalıdır.
17) 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 36’ncı maddesinde, “Kazanç amacı gütmemek şartıyla işletilen; hastane, dispanser, klinik, sağlık ocağı ve merkezi, rehabilitasyon, teşhis ve tedavi merkez ve kurumları, doğum ve çocuk bakım evleri, kreşler, sanatoryum, prevantoryum gibi sağlık kuruluşları ile düşkünler evi, yetimhaneler, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ve korunmaya muhtaç çocukları koruma birliklerine ait çocuk yurtları ve bunlara bağlı iş yerleri gibi sosyal yardım kuruluşlarında tüketilen elektrik vergiden istisnadır” hükmüne istinaden elektrik tüketim vergisinden muaf olan sağlık tesislerimizin faturalarına elektrik tüketim vergisinin yansıtıldığının tespiti halinde ilgili elektrik dağıtım şirketi ile gerekli yazışmaların yapılarak yanlışlığın düzeltilmesi, ayrıca; geçmiş dönemlerde elektrik tüketim vergisi ödeyen sağlık tesislerinin bu bedellerini ilgili elektrik dağıtım şirketlerinden mahsup yoluyla tahsil etmeleri gerekmektedir.
18) Elektrik, doğalgaz, su ve telefon faturalarının zamanında ödenmemesi ve bazı yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmemesi nedeniyle ilgili mevzuatı ve/veya abonelik sözleşmesine göre gecikme zammı, gecikme cezası, gecikme faizi ve benzeri adlar altında tahakkuk ettirilen tutarlar ile elektrik faturalarında yer verilen reaktif enerji bedelleri gibi ek mali yüklerle ilgili Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 26/07/2010 tarih ve 11294 sayılı genel yazısı doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir.
B. Isıtma-Soğııtma Sistemleri ile İlgili Tedbirler
1) Isıtmada il mahalli çevre kurullarında iç ortam sıcaklığı ile ilgili alman kararda belirtilen iç ortam sıcaklığı değerlerine riayet edilmesi, bu yönde alınmış bir karan
bulunmaması halinde iç ortam sıcaklık değeri 22 °C ‘nin aşılmaması için radyatörlerde sıcaklık ayarlı termostatik vana kullanılmalıdır.
2) Yeni alımlarda etiket sınıfı en az “A” olan cihazlar (klima, buzdolabı vb.) seçilmelidir.
3) Soğutma sistemi ve klimalar dış ortam sıcaklığı 30 °C’nin altında iken soğutma
amaçlı çalıştırılmaz ve iç ortam sıcaklığı 24 °C’nin altına inmeyecek şekilde ayarlanmalıdır.
4) Radyatör arkalarına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhalan yerleştirilmelidir, ısı akışını engellememek için radyatörlerin önleri ve üzerleri açık tutulmalıdır.
5) Pencerelerden hava sızıntılarını önlemek için pencere contası vb. kullanılmalıdır. Camlamada düşük yayınımlı ısı kontrol kaplamalı çift cam sistemleri tercih edilmelidir.
6) Kazanlarda; yanma kontrolü ve yanmanın optimizasyonu ile ısı yalıtımı yapılmalıdır. Isı transfer yüzeyleri temiz tutulmalıdır. Atık ısıların kullanımı ve buhar kazanlarında kondens geri dönüşü artırılmalı ve blöf kayıpları azaltılmalıdır.
7) Isı merkezinde yer alan kazanların periyodik bakımları yapılmalı ve söz konusu bakımlar kayıt altına alınmalıdır.
8) Isıtma-soğutma sistemi iletim hatlarında yer alan vana, pisli tutucular vb. üzerinde ısı kaybını önlemek için yalıtım ceketi kullanımı değerlendirilmelidir.
9) Her ısıtma sezonu öncesinde ısıtma sistemlerinin bakım ve kontrolü baca gazı ölçümlerine dayalı brülör ayarlarını da kapsayacak şekilde yapılmalı veya yaptırılmalıdır.
10) İklimlendirme sistemlerinde; ısıtıcı bataryalar ile filtreler temiz tutulmalıdır ve kontrol dışı hava sızıntıları azaltılmalıdır.
11) Sıhhi sıcak suyun ısı kapasitesi minimum kazan modülasyon çalışma alt sınırının altında kalması halinde yaz kullanımına yönelik ayrı bir sıcak su kazanı tesis edilmelidir.
C. Kojenerasyon Sistemleri
05/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği 23 üncü maddesinde “Toplam inşaat alanı en az 20.000 m2’nin tasarımında kojenerasyon sistemlerinin uygulama imkanları analiz edilir.” denilmektedir. Bu hükme istinaden, toplam inşaat alanı en az 20.000 m2 olan sağlık tesisleri kojenerasyon sistemi seçiminde;
kojenerasyon sisteminin maksimum kapasiteyle çalışması, elektrik tüketiminin ve ısı ihtiyacının maksimum oranda karşılanmasının yanı sıra yatırım geri ödeme süresinin minimum yapılması hususlarını dikkate alıp fayda maliyet analizi yaparak kojenerasyon sistemi uygulamasının etkin olup olmadığını değerlendirmelidir.
D. Doğalgaz Alımları
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından, doğalgazda serbest tüketicilik hakkı için yıllık toplam 300.000 m3 olarak belirlenen tüketim miktarı sınırı, Kurulun 13/12/2012 tarih ve 4168 sayılı Kararının (25/12/2012 tarih ve 28508 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan) 1 inci maddesinin “Konut tüketicileri (evsel tüketiciler) hariç olmak üzere, tüm tüketiciler serbest tüketici statüsündedir” hükmü ile kaldırılmıştır. Bundan dolayı bu statüye sahip olmayan her bir sağlık tesisi, yıllık toplam doğalgaz tüketim miktarını dikkate almadan ilgili dağıtım şirketlerine serbest tüketici statüsüne geçmek için gerekli başvuruda bulunmalıdır.
Yukarıda belirtilen hususlarla birlikte yakıt tüketiminde yapılan harcamaların takibi ve verilerin değerlendirilmesi; enerji harcamalarının kontrol altına alınmasını ve düzenli olarak izlenmesini, alınabilecek önlemlerin belirlenmesini, yapılacak çalışmaların etkinliğini sağlayacaktır. Bu sebeple; elektrik, doğalgaz ve su giderlerinin kontrol edilebilmesi için enerji giderlerine ait verilerin sağlık tesisleri tarafından MKYS içinde yer alan Enerji Tüketim Takip Modülüne eksiksiz, doğru ve zamanında girilmesi gerekmektedir. Bu modül, aynı zamanda iller arasında oluşabilecek fiyat farklılıklarının izlenmesine ve kurumların iç ve dış kaynaklı farklı uygulamalarının giderilmesine katkı sağlayacaktır.
Bilgilerinizi ve Birliğiniz dahilindeki tüm sağlık tesislerine duyurulması hususunda gereğini önemle rica ederim.
Kaynak: Memurlar