Yorum: 2015 Yılında Dünya Rüzgar Enerji Sektöründe Neler Oldu?

Dünya tarafından farkındalığı oluşmuş ütopya olmaktan çıkmış yenilenebilir enerji özellikle de rüzgar enerjisi ekonomik ve siyasi açıdan modern dünyanın tüm devletleri için stratejik öneme sahip bir konuma gelmiş durumda. Enerji herkes için hayati, bu nedenle devletler enerji kaynaklarını, bağımlılığını yönetebilmek ve çevre dostu enerji kaynakları kullanmak için sıkı bir mücadele içerisindeler.

Küresel kurulu yenilenebilir enerji kapasitesi, 2015 yılı itibariyle 913,48 GW seviyelerine ulaşırken küresel rüzgar enerji marketi önceki yıllarda olmadığı şekilde pozitif yönlü artış gösterirdi. Çin, global rüzgar enerji marketinde ilk sıradaki yerini korurken Amerika, Almanya ve Hindistan’da en önemli aktörler olmaya devam etti. Brezilya ise tüm ana marketler içerisinde en yüksek artış oranını yakalayan ülke oldu. 2015 yılı ilk yarısı sonunda 21,678 MW(%5,8)’lık artış ile global kurulu rüzgar enerji kapasitesi 392,927 MW ulaşırken ikinci yarı beklentisi ise %9’luk artış ile 428,000 MW seviyelerine ulaşması yönünde şekillendi. Yıllık bazda da bir önceki döneme göre kapasite artışı %16,8’lik bir artış sergilemiştir.

Böylelikle 2015 yılı sonu itibarı ile küresel kurulu rüzgar enerjisi kapasitesi 400 GW’ı aştı. Yine bu veriler doğrultusunda Dünya genelindeki kurulu olan rüzgar türbinleri Dünya elektrik talebinin %4’ünü karşılamaktadır. Ayrıca 2014 yılında da %42 artış göstererek 371,334 MW’a ulaşmıştı. Rüzgar enerjisinin; ekonomik avantajları, petrol ve doğalgaz tedariğindeki belirsizlikler, iklim değişikliği ve hava kirliliğinden kaynaklı çevre dostu teknolojilerin acil kullanım ihtiyacı gibi nedenler sektörde yaşanılan pozitif yönlü hareketin sebebleri olarak sayılmaktadır.

İngiltere

National Grid istatistiklerine göre 2015 yılı İngiltere için rüzgar enerjisi üretimi açısından rekor yılı olarak kayıtlara geçti. Rüzgar Enerji Santralleri’nin İngiltere kurulu gücündeki payı %11 olurken bunun %5,8’i onshore tipi ve %5,2’side offshore tipi rüzgar santrallerinden gerçekleştirildi. 2015 yılında onshore rüzgar enerjisi gücü 403 MW artarken, offshore rüzgar enerjisi alanındaki gücü ise 1,061.05 MW artış gösterdi. İngiltere’nin %30’una tekabül eden 8,25 milyon evin elektriği rüzgar enerji santrallerinden sağlandı. Yenilenebilir enerji bazlı 17,3 TWs üretim yaparken toplam elektrik üretiminin içerisinde yenilenebilir enerjinin payı %23,5 oldu.

Bir önceki seneye göre yenilenebilir enerjinin toplam enerji üretimindeki payı %17,6 artış gösterirken, toplam yenilenebilir enerji kurulu gücü 27,6 GW’a ulaştı. 2015 yılı son ayı itibariyle toplam gücü 2.6 GW olan 6 adet offshore tipi rüzgar projesi inşa halinde bulunmakta iken 2016 yılı içerisinde de toplam kapasitesi 1.9 GW’ı offshore ve 1.2 GW onshore olacak olan rüzgar projelerinin inşasına başlanacak. İngiltere, 2015 yılı sonu itibari ile İngiltere, 5.1 GW offshore ve 8.5 GW onshore rüzgar enerjisi kurulu kapasitesine sahip ve ayrıca 951 rüzgar enerjisi santralinde 6,675 adet rüzgar türbini bulunmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri

ABD’nin hidroelektrik dışındaki büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim kapasitesi 100 GW’ı aştı. 2015’in ilk 11 ayında ülkede toplamda 6.175 GW gücünde yenilenebilir enerji santrali devreye girdi. Ülkede 2015 yılında gerçekleştirilen büyük ölçekli rüzgar enerjisi yatırımları bir yıl öncenin aynı dönemine göre %46.7 artış gösterdi.

ABD Rüzgar Enerjisi Birliği verileri doğrultusunda göre 2015 yılının ilk 10 ayında, toplam kurulu güçte 4,18 GW rüzgar kurulu gücü artışı gözlemlenirken ülkede devrede olan 50.000’i aşkın rüzgar türbinin toplam kurulu güçleri 70,24 GW’a ulaştı. Bir önce ki yılda ise 65,879 MW’idi.

Kaynak	Kapasite	Yeni Kapasite Ocak-Şubat 2015
Doğalgaz	499.42 GW	3,528 MW
Kömür	308.16 GW	3 MW
Nükleer	107.02 GW	–
Hidro	100.06 GW	149 MW
Rüzgar	70,24 GW	4,178 MW
Oil	45.02 GW	10 MW
Biyokütle	16.65 GW	255 MW
Solar	24,1 GW	4,100 MW
Jeotermal	3.91 GW	45 MW

Brezilya

Brezilya’nın toplam elektrik üretim kapasitesi ise geçen yılın sonu itibari ile 139,498 MW’a ulaşırken bu gücün %65,3’lük bölümünü hidroelektrik santralleri, %29,8’lik bölümünü ise termik santraller oluşturmaktadır. Brezilya’nın rüzgar enerjisi kapasitesi 2015 sonu itibari ile 9 GW’a ulaşırken elektrik kurulu gücünde ki payı %4,7 oldu. Bununla birlikte Brezilya global rüzgar enerji marketi sıralamasında 4.sıraya yükseldi. Ülkenin bu alandaki gücü bir yıl öncenin aynı dönemine göre 3 GW’a yakın artmış durumda.

Ülkede alım garantisi sağlanmış olan projelerin toplam gücü ise 16,6 GW düzeyine yükselmiş durumda. Bu gücün hali hazırda devrede olanlar dışında 3,6 GW’lık kısmını inşa halindeki, 6,2 GW’lık kısmı ise geliştirilme aşamasındaki projeler oluşturuyor. 2016 yılı Şubat ayında Brezilya enerji düzenleme kurumu tarafından 47,6 GW kapasite için yapılacak ihaleye toplam güçleri 21,23 GW olan 846 rüzgar enerjisi projesi için başvuru yapılmış durumda. Brezilya 2014-2024 yıllarını kapsayan enerji yatırımları planına göre 2024 sonunda 206,4 GW’lık elektrik üretim kapasitesine ulaşmayı hedefliyor. Rüzgar enerjisinde 2024 hedefi ise 24 GW. 2016 yılında ülkenin elektrik üretim kapasitesinin 10 GW artırılması hedefleniyor. Bunun 2,7 GW’lık bölümünü rüzgar enerjisi santrallerin oluşturması planlanıyor. Ülke yönetimi 2017 yılında ise 9,9 GW’lık kurulu güç artışı planlanıyor iken 2,93 GW’lık bölümü de rüzgar enerjisi santrallerin oluşturması planlanmakta.

Çin

Çin Ulusal Enerji İdaresi verilerine göre 2015’in ilk 11 ayında Çin’in elektrik tüketimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,7’lik artış ile 5,049.3 TWs olarak gerçekleşti. İlk 6 aylık dönemde ülkede en hızlı gelişme gösteren yenilenebilir enerji alanı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26,8’lik artış ile 113,270 GW’a kurulu güce ulaşan rüzgar enerjisi oldu, yıl sonu itibari ile ise 125 GW seviyelerine ulaştı. Çin yönetimi beş yıllık kalkınma planı kapsamında 2020 yılında rüzgar enerjisinde 200 GW’lık kurulu güce ulaşmayı hedefliyor. Çin’in Fujian bölgesinde inşa edilecek olan proje ulaşacağı 400 MW’lık güç ile Çin’in en büyük offshore rüzgar enerjisi tarlası olacak. 2014 yılında da rüzgar enerjisi kurulu gücü 114,763 MW’a ulaşmıştı.

Almanya

German Federal Network Agency verilerine Almanya 2015 yılında bu kaynaklardan toplam üretimin %32,5’una denk olacak şekilde 194 TWs düzeyinde elektrik üretimi gerçekleştirdi. Ülkenin 2015 yılı tahmini toplam elektrik üretimi ise 597 TWs olarak gerçekleşti. Almanya 2014 yılında ise toplam elektrik üretiminin yüzde 27,4’üne denk olacak şekilde 162.5 TWs’lik elektriği yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamıştı.

Bu üretimde en büyük pay ise rüzgar enerjisi santrallerinin oldu. Almanya’daki rüzgar enerjisi santralleri 2014 yılında 55.9 TWs’lik elektrik üretimi gerçekleştirirken, bu rakam 2015 yılında 77,9 TWs’e yükseldi. Offshore rüzgar enerjisi ise payını en hızlı artıran yenilenebilir enerji alanı oldu. 2014 yılında 1,4 TWs’lik elektrik üretimi offshore rüzgar enerjisi santralleri sayesinde sağlanırken, 2015 yılında ise 8,1 TWs’lik üretim sağlandı. 2014 yılında rüzgar kurulu gücü 39,165 MW’a yükselmişti.

Hindistan

Hindistan’ın yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim kapasitesinin 38,096.49 MW ’a ulaşırken Ekim 2015 itibari ile ülkenin elektrik şebekesine bağlı rüzgâr enerjisi kurulu gücü 24,677.72 MW’a yükseldi. Hindistan yönetimi 2016 yılının Mart ayı sonuna kadar ülkedeki elektrik şebekesine 2.400 MW’ı rüzgâr gücü ilave etmeyi hedefliyor. 2022 kurulu yenilenebilir enerji gücünü 170 GW’a çıkarmayı hedefleyen Hindistan bunun 100 GW’ını güneş enerjisinden 60 GW’ını rüzgar enerjisinden sağlamayı planlamaktadır.

Hollanda

Hollanda Rüzgar Enerjisi Birliği verilerine göre ülkenin rüzgar enerjisi kurulu kapasitesi 2015 yılında 406 MW’ı onshore rüzgar enerjisi, 129 MW’ı ise offshore rüzgar enerjisi olmak üzere 535 MW artış gösterdi. Bu artışlar ile birlikte rüzgar enerjisi gücünün 2015 sonu itibari ile 3.379 MW’a yükseldi. 153 adet yeni türbin eklenirken ülkedeki toplam türbin sayısı 2200 adete ulaştı, bu rüzgar türbinleri ile 2,4 milyon evin enerjisi rüzgar enerjisi santrallerinden sağlandı.

İspanya

İspanyol Rüzgar Enerjisi Sektörü Birliği verilerine göre rüzgar enerjisinin geçen yıl 47.600 GWs ile ülkenin elektrik üretiminin %19’unu karşıladı. Sadece rüzgar enerjisi sektörü İspanya’daki 10 milyon evin elektrik ihtiyacını karşılamaktadır. Yılın ilk altı ayında ülkenin elektrik üretiminin %21,7’si rüzgar enerjisi santrallerinden gerçekleştirildi Ayrıca rüzgar enerjisinin İspanya’nın elektrik üretimindeki payı ise Haziran ve Temmuz aylarında geriledi. Geçen yılın Haziran dönemine göre %11,8 oranında gerileyerek, 2,889 GWs üretim gerçekleştirebildi ve toplam elektrik üretiminin %14,1’ini oluşturdu. Aynı şekilde Temmuz döneminde de 3,083 GWh düzeyinde elektrik üretimi gerçekleştirdi ve bu oran geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,1’lik gerileme anlamına gelirken, rüzgar enerjisinin toplam üretim içindeki payı ise yüzde 12,9 oldu. İspanya yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim kapasitesini 2015-2020 yılları arasında 8,537 MW artırılmasını ve 6,473 MW’lık payını rüzgar santrallerinin oluşturması planlanmaktadır. 2014 yılında da İspanya rüzgar enerjisi kurulu gücü 22,987 MW olarak gerçekleşmişti.

Fransa

Fransa’nın onshore rüzgar enerjisinde İngiltere’den sonra Avrupa’nın en fazla potansiyele sahip ülkesi. Fransa Rüzgar Enerjisi Birliği verilerine göre rüzgar enerjisi santrallerinin gücü 2015’in ilk altı ayında 523 MW’lık artış göstererek, 9.713 MW seviyesine ulaştı. Yıl içerisinde toplam 1,200 MW’lık kurulu güç artışı öngörüsü gerçekleştiği takdir de 10 GW seviyesini aşacak. Fransa, 2020 yılına kadar rüzgar enerjisinde 19 GW’lık onshore ve 6 GW offshore kurulu güce ulaşmayı hedefliyor, bunu içinde her sene en az 2 GW onshore kapasite artışı gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Avusturya

Avusturya’nın toplam rüzgar enerjisi kurulu kapasitesi ise geçen yılın sonu itibari ile 2,409 MW’a ulaşırken 108 rüzgar türbini, 323 MW yeni kapasite eklendi. 2014 yılında da 142 rüzgar türbini, 405 MW kapasite artışı sağlanmıştı. Bu kurulu güç, ülke enerji tüketiminin %8,7’sine karşılık gelmektedir.

Kanada

Rüzgar elektriği kurulu kapasitesi Kanada elektrik talebinin %5’ini karşılarken 3 milyonun üstünde evin elektriğinide karşılamaktadır. Kanada 36 proje ile 1,506 MW yeni rüzgar kurulu gücü artışı sağlarken toplam kurulu gücü 11,200 MW’a ulaştı. Kanada 2014 yılında da 9,694 MW kurulu güce ulaşmıştı.

Portekiz, 4,95 GW rüzgar enerjisi kurulu gücüne ulaştı.

Danimarka, rüzgar enerjisi santrallerinin geçen yıl ülkenin toplam elektrik tüketiminin %39,1’ine denk gelen elektrik üretimi gerçekleştirirken, ülkenin toplam elektrik tüketiminin %61,4’ünü karşıladı. 2035 yılına kadar elektrik talebinin %84’ünü rüzgardan gerçekleştirmeyi planlamaktadır.

Not: 2015 sonu itibariyle TEİAŞ verilerine göre Türkiye’nin elektrik üretim kapasitesinin 3,627.8 MW artış ile 73,147.6 MW’a yükseldi. Türkiye 2015’e 3,762 MW’lık rüzgar enerjisi kurulu gücü ile girerken yıl sonunda 4,498.4 MW’a ulaşmış durumda. Gelecek yıl için ise 1 GW civarında kurulu güç artışı öngörülmektedir. Dünya’daki yerimize bakacak olursak 2014 yılında kurulu güç artışında 10.sırada bulunan Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda ekonomik büyümesi yakın seyreden gelişmekte olan ülkelerden olan Brezilya’nın seviyelerine ulaşarak kurulu güç sıralamasında ilk 10’da yer edinmelidir. Dünya ile rekabet edebilme ve Türkiye’nin bağımsız enerji kaynaklarına duyduğu ihtiyacın alarm vermesi dolayısıyla, artık Türkiye’de sürdürülebilir bir rüzgar enerjisi sektörünün oluştuğu bir gerçek olsa da kurulu kapasitemizi arttıracak hamleler ivedilikle gerçektirilmelidir.

Vural Cantuğ Akkaş

Enerji Sistemleri ve Makine Mühendisi

Kaynak:

https://www.gov.uk/government/collections/renewables-statistics

http://www.ewea.org/statistics/