ABD’nin ısrarla bahsettiği kaya gazı devrimi coşkusu 2013 yılında sona ermeye başlamıştır. Amerikan petrol ve gaz üretici firmaları bunun verimli olmadığından şikayetçi. Uluslararası Enerji Ajansı geleneksel petrol ve gaz üretimi yöntemlerinden yana olduğunu açıkladı. Amerika ve Avrupa’nın enerji bağımsızlığına dair şüpheler ortaya çıktı.
ABD’de kaya gazı üretiminde büyük artış 2008 yılında kaydedilmişti. O zaman Amerika’da yaklaşık 1,5 bin kaya gazı yatağında çalışmalar yürütülüyordu. Ama bundan 5 yıl sonra bazı yataklarda ani düşüş kaydedildi. Hem de yarıdan fazla bir düşüş. Enerji devriminin sona ermesinin nedenlerinden biri düşük verimliliğin olduğunu belirten “Alpari” şirketi analiz dairesi müdürü Aleksandr Razuvayev şunu söyledi: ‘Klasik sondaj usulünden farklı olarak kuyu oldukça kısa süre kullanılıyor. Yani başlangıçta petrol üretiminde azami düzeyleri yakaladıktan sonra hızlı düşüş başlayacak. Kısa vadede Ortadoğu petrolüne olan bağımlılığını azaltmayı istiyorlardı ve bunu başaracaklar. Kendi teknolojilerini denediler. Pek de verimli olmadığı anlaşıldı.”
Başta ABD gerçekten gaz ithalini azaltmayı ve yerel hidrokarbonların üretimini artırmayı başarmıştı. Ama iki yıl önce dünyanın birçok önde gelen büyük petrol üreten şirketinden baş gösteren sorunlarla ile ilgili haberler gelmeye başladı. Kaya gazı fiyatları gitgide düşmeye başladı. BP, BG Group ve Royal Dutch Shell gibi devlerin gördüğü zarar artık 10 milyar dolara yaklaşıyor. Bu arada Royal Dutch Shell ise kaya petrol üretimi projelerine katılmasından vazgeçtiğini açıkladı. Avrupa’lı planlar da başarılı olmadı.
Durumu yorumlayan Yatırım Şirkeri ‘Univer’ Analitik Araştırmalar Bölümü Müdürü Dmitriy Aleksandrov şunu söyledi: ‘Ekonomik bakımdan gerçek verimlilik araştırmaları yapıldığında büyük çapta böyle üretim yönteminin bugün itibariyle Avrupa’da hiç verimli ve perspektifli olmadığı anlaşıldı. Şu an ana iki sorun vardır. O da verimsizlik ve çevre için çok büyük risktir. Rusya dahilinde diğer bölgelerden gelen klasik bir gaz varken kaya gazı üretimi Avrupa için makbul değildir’.
Çevresel risklere gelince Amerikan çevreciler tehlike çanlarını çalıyor. Kayalardaki sondajların yeraltı içme suyu kaynaklarını kirleteceği konusunda uyarıyorlar. Bir de ABD’nin sismik bölgelerinde deprem tehdidi artıyor. Bütün bunların 5-10 yıl sonraki sonuçlarının ne olabileceğini hiç kimse tahmin edemez. Sonuçta Fransa topraklarında bu şüpheli üretim yönteminin kullanılmasını artık yasaklamıştır. Almanya ve İngiltere de aynı yasağı koymak niyetindedir.
Avrupa Parlamentosu ise olası çevre riskleri konusunda ek araştırmaların yapılması talebinde bulunuyor. Dolayısıyla zaten hiç ucuz olmayan projelerin maaliyeti daha da artıyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın tahmininde de geleneksel üretim yöntemlerinin kullanılması gerektiğine vurgulanıyor. Uzmanların değerlendirmelerine gore hidrokarbonları sadece geleneksel yöntemle üreten ülkeler küresel ekonomiye hidrokarbonlar sağlayabilir.
Kaynak: Enerji Enstitüsü