Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, PETROL ve AKARYAKIT SEKTÖRÜ - Tarih : 07 Ağustos 2012
Genel Energy’nin 2002’de Kuzey Irak’a girmesi, dünya devlerinin gözünü bölgeye çevirdi. Exxon’un 6 arama bölgesi için sözleÅŸme imzalamasının ardından geçen ay da ABD’nin ikinci büyüğü Chevron sıraya girdi… Son geliÅŸme ise Fransız Total’in geçen hafta büyük bir satın alma gerçekleÅŸtirmesi oldu… Bu tabloya göre dünyanın en büyük 10 petrol ÅŸirketinden 4’ü Erbil’de…
Kuzey Irak’ın petrol rezervleri bol ve kolay eriÅŸim avantajı dünya devlerinin gözünü Kuzey’e çevirdi… Batılı ÅŸirketler uzun süredir Kürt yönetimiyle merkezi BaÄŸdat hükümeti arasındaki çekiÅŸme yüzünden alacaklarını tahsil edemiyorlar. Yine de bu anlaÅŸmazlık, baÅŸka büyük ÅŸirketlerin de kuzeye yerleÅŸmelerine ve daha büyük özerklik peÅŸinde olan Kürt yönetimi için, BaÄŸdat hükümetini kızdıran onaylarını ilan etmelerine engel olamıyor. Ä°lk olarak Türk ÅŸirketi Genel Energy’nin bölgeye girmesinin ardından Exxon, Chevron, Total ve Gazprom gibi küresel petrol devleri Kuzey Irak’ta ciddi yatırımlara imza attılar… Irak konusunda çalışan önde gelen bir petrol ÅŸirketi yöneticisi, ‘Kuzeye göç sürüyor, bu bir dönüm noktası olabilir’ dedi.
HEDEF: BEÅž YILDA 5 MÄ°LYAR VARÄ°L
Kuzey Irak DoÄŸal Kaynaklar Bakanı Ashti Hawrami, 2014 yılına kadar günde 1 milyar, beÅŸ yıl sonra da 5 milyar varile çıkacak bir üretimin mümkün olduÄŸunu söylüyor. Reuters’a konuÅŸan bir petrol ÅŸirketi yöneticisi, ‘DiÄŸer OrtadoÄŸu ülkeleriyle aradaki fark ÅŸu ki bizi burada istiyorlar, halbuki güneyde sanki istenmiyoruz’ dedi. Kürt bölgesindeki geliÅŸimin önündeki en büyük engel, her türlü ihracat faaliyetinde yetkinin BaÄŸdat’ta olması ve Erbil’deki yönetimle imzalanan kontratların tanınmaması. BaÄŸdat, Kuzey’e verdiÄŸi yakıtı sınırlıyor ve ülkenin ihracat gelirlerinin yüzde 17’sini almasını gerektiren anlaÅŸmaya raÄŸmen kuzeye nakit akışını zorlaÅŸtırıyor.
Ä°yi iliÅŸkiler Maliki’yi ciddi manada rahatsız ediyor
BAÅžBAKAN Recep Tayyip ErdoÄŸan, önceki gün A Haber ve Atv’nin ortak canlı yayınında soruları yanıtladı. ErdoÄŸan, ‘Türkiye’nin ÅŸu anda bölgede en yoÄŸun dış ticaret hacmi Kuzey Irak Yerel Yönetimiyle. Buradan olaya yatırımlar olduÄŸu gibi, alt yapı-üst yapı noktasında çalışmaları orada Türk firmaları ağırlıklı bir ÅŸekilde yürütüyorlar. Enerji noktasında müşterek olarak olarak atılan adımlar çok çok önemli. Bu durum, Maliki’yi ciddi manada rahatsız ediyor. Kuzey Irak Yerel Yönetimi ikili ticaretle ilgili ‘Ben anayasaya uygun iÅŸlerimi yapıyorum’ diyor. Buna saygı duymamız gerekir…’
DEVLERDEN BAÄžDAT’A MESAJ
BÖLGEYE yeni oyuncuların geldiÄŸi son tabloya göre dünyanın en büyük 10 petrol ÅŸirketinden dördü, Kürt Yönetimi’nin merkezi olan Erbil’de artık varlar. Öfkeli BaÄŸdat yönetimi Exxon ve Total’in güneydeki büyük projelere katılma ÅŸanslarını tehlikeye attıklarını söylüyor. Ancak hala yatırımlarını paraya dönüştüremeseler de büyük ÅŸirketlerin yöneticileri, kuzeye olan raÄŸbetin güneydeki sahalar için BaÄŸdat’ın verdiÄŸi koÅŸulların çekici olmadığı ve kargaÅŸa ve kalkınma çabalarının yavaÅŸ ilerlemesinin de sorun olduÄŸu mesajını BaÄŸdat’a vereceÄŸini düşünüyorlar.
TAQ TAQ CEYHAN’A TAÅžIYOR
KUZEY Irak’ın kimin eline geçerse ona çok büyük servetler kazandırma potansiyeline sahip olan petrol varlığı, bölgedeki genel güçler dengesi ve etnik gerilimleri de etkileyebilir. Ä°hracat açısından, tam bağımsız bir Irak Kürt yönetiminin ham petrolünü Irak arazisinden hiç geçirmeden Türkiye üzerinden taşıması mümkün. Bölgesel Kürt Yönetimi, mayıs ayında yaptığı açıklamayla, Taq Taq petrol sahasından inÅŸa edeceÄŸi yeni bir boru hattını, halen Kerkük’ten Ceyhan terminaline uzanan ana boru hattına baÄŸlayacağını duyurdu.
PETROL OYUNUNUN SEYRİ NASIL DEĞİŞTİ?
TÃœRK ÅŸirketi Genel Energy 2002 yılında bölgeye ilk giren ÅŸirket olarak bu yolu açmıştı. 2003 yılında ABD önderliÄŸindeki iÅŸgalin ardından Norveçli DNO ve diÄŸerleri peÅŸinden geldi. Halen 40 kadar yabancı ÅŸirket Kuzey Irak’ta petrol faaliyeti gösteriyor. Ancak siyasi durum ve ödeme alamama sorunları nedeniyle Kuzey Irak’a gelenler genellikle siyasi riskleri göze alabilen ve kaybedecek fazla ÅŸeyi olmayan küçükçe ÅŸirketler oldu. Ne var ki, geçen yıl kasım ayında, petrol devi Shell’in bu nedenlerden dolayı bölgeden çekilmesinden dört yıl sonra, Exxon Mobil devreye girdi ve oyunun gidiÅŸatını deÄŸiÅŸtirdi. Dünyanın en büyük özel petrol ÅŸirketi olan Exxon Mobil, Kuzey Irak’ta altı arama bölgesi için sözleÅŸme imzaladı.
Satranç tahtasında artık Chevron ve Total de var
GEÇEN ay ABD’nin ikinci büyüğü olan Chevron sıraya girdi ve Sarta ile Rovi alanlarındaki blokların yüzde 80’ini Hintli Reliance ÅŸirketinden satın aldı. Geçen hafta da, Fransız Total, Hari ve Safen bloklarının yüzde 80’ini Marathon Oil’den satın alarak, Kanadalı Western Zagros ÅŸirketinin iÅŸlettiÄŸi Gamian blokuna katılan Rus Gazprom gibi, bölgede yerini aldı.
Kaynak: AkÅŸam
