Kategori : ELEKTRİK ENERJİSİ, ENERJİ GÜNDEMİ, GÜNEŞ ENERJİSİ - Tarih : 11 Mayıs 2021

Teklif alma şartnamesi yazı dizimin birincisinde ağırlıklı olarak güneş enerjisi modülü üzerinden gitmiştik. Dizimin 2’inci bölümünde EPC’lere bir bakalım, onlardan ne istememiz lazım ve nedeni nedir?

Bugün yazıma Nasreddin Hoca’nın bir fıkrası ile başlayacağım;

Nasreddin Hoca oğlunun eline bir testi tutuşturup çeşmeden su getirmesini istemiş. Çocuk dışarı çıkarken de ensesine bir tokat atıp:

– Testiyi kırma ha! Diye öğüt vermiş.

Bunu gören komşulardan biri:

– Yahu Hocam demiş, henüz testiyi kırmadan niye dövüyorsun yavrucağızı?

Hoca cevap vermiş:

– Testiyi kırdıktan sonra neye yarar be birader!

Son günlerde sosyal medyada EPC firmalarının haber veya kurulum sonrası fotoğraf yarışmalarını takip etmekteyim. Uzun soluklu triatlon yarışması gibi her gün bir başka EPC şirketinden gazetede haber veya sosyal medyada kurulan santrallerin fotoğrafları paylaşılmakta.

Benim için o paylaşımlar “sıfır” değerinde. EPC’nin yaptığı bir hata, daha önceden yapılan tüm hatasız kurulumları değersiz bırakır. Doğru değil mi?

Bundan dolayı Nasreddin Hoca’nın yaptığı gibi endüstriyel çatı GES yatırımcısının ilk başta kendisini güvenceye alması gerekir. Nasreddin Hoca gibi EPC firması sahibinin ensesine tokat vuramayız.

Güvence deyince ilk başta aklımıza ne gelir?

Sigorta ekonominin emniyet supabıdır, doğru değil mi?. Evet, konu sigortaya geldi. Güneş enerjisi santral yatırımımızı ve işletmemizi EPC ormanında nasıl koruyabiliriz?

Cevap: Sigorta

Bazılarından şimdiden maliyeti yükseltiyorsun lafları duymaktayım. EPC’nin küçük bir hatasından milyonluk işletmeniz çöp olursa ve en iyi durumda mahkeme koridorlarında koşturmak daha mı iyi? En kötü durum ne midir? EPC firması konkordato ilan eder ve arkasından iflas edip, sizde çöp olan işletmenizin üstüne bir soğuk su içersiniz.

Sigorta maliyetleri yatırım maliyetinin % 2’sini bile geçmiyor. Maliyetlerden ve kaliteden kaçan bir yatırımcıysanız bundan sonrasını okumanıza hiç gerek yok.

Şimdi gelelim teklif şartnamesinde bulunması gereken kurulum aşamasında ve EPC şirketinin 3 (üç) yıl garanti ve bakım süresinde yatırımcıyı koruyacak sigorta poliçelerine.

Standart garanti ve bakım süresi 2 (iki) yıldır, bana göre bu düşük. Aşağıda belirttiğimiz “Proje Bazlı Mesleki Sorumluluk Sigortası” 36 aya kadar yapılmakta, o zaman EPC’den de 3 (üç) yıllık garanti ve bakım süresi istenmesi normaldir. 36 aylık garanti ve bakım süresi olduğunu da teklif şartnamesinde belirtmemiz lazım.

– All Risk Sigortası; sigorta poliçesi vergiler, nakliye masrafları ve işçilikler de dahil olacak şekilde tam bedel üzerinden tanzim edilecek ve test süresini de kapsayacaktır.

Poliçe çalışılan tesis, bina, ekipman, arazi, vb. mevcut yapılara verilebilecek tüm zararları en az proje bedelinin %25’ine kadar teminat sağlayacaktır. Uzatılmış bakım devresi en az 24 ay olacaktır.

– İşveren Mali Mesuliyet Sigortası; faaliyet kolu özelinde Türk Genel Şartlarındaki tüm ek teminatları içerecek şekilde ve sigorta poliçesi teminat limiti şahıs başına / kaza başına ayrımsız limit olay başına en az 250.000 USD ve yıllık toplam 500.000 USD limitte olmalıdır.

– Üçüncü Şahıs Mali mesuliyet Sigortası; Üçüncü şahıslara karşı mali mesuliyet sigortası; işverene, bağlı şirketlerine, müşterilerine, tedarikçilerine, müteahhitlerine, tali müteahhitlerine ve diğer üçüncü şahıslara verilebilecek maddi, manevi, bedeni zararları kapsayacaktır. Olay başına limit 250.000 USD, yıllık toplam limit 500.000 USD.

– Proje Bazlı Mesleki Sorumluluk Sigortası; 36 ay uzatılmışa ihbar süreli ve teminat limiti de en az toplam proje bedelinin 3 (üç) misli katı olacaktır.

All Risk Sigortası içinde normalinde “İşveren Mali Mesuliyet Sigortası” ve “Üçüncü Şahıs Mali mesuliyet Sigortası” mevcuttur. Yalnız oradaki limitler biraz düşüktür ve Allah korusun büyük bir vaka olursa, standart sigortadaki limit ile EPC firması iflas bayrağını çekip, kurulumunuz yarıda kalabilir.

Gelelim en önemli can alıcı püf noktasına “Proje Bazlı Mesleki Sorumluluk Sigortası”.

Yatırımcı için neden gerekmektedir.

Kurulumdan sonra 36 ay süre içinde EPC tarafından proje tasarım veya kurulum aşamasından kaynaklanan bir vakada sigorta devreye girmektedir ve masraflarınız sigorta tarafından karşılanmaktadır.

“Teminat limiti de en az toplam proje bedelinin 3 (üç) misli katı olacaktır.” Neden?

Çatınızda bir vaka yaşandığı zaman işletmenizin içinde makinalar da zarar görebilir mi? Evet, görebilir.

Bir de binanız da zarar görecek. Proje bedeli kadar limit yeterli olur mu o zaman? Cevabı sizlere bırakıyorum.

Bundan dolayı “teminat limiti en az toplam proje bedelinin 3 (üç) misli” olması gerekir.

Bazı Endüstriyel Çatı GES projelerinde bu bedelin 10 veya 15 misli olduğu bilgilerini aldım. Burada yatırımcı olarak bina değeri ve işletmede bulunan makine tesisatlarının değerine göre bu faktörü sizin belirlemeniz gerekir.

Yazıma son verirken yukarıda belirttiğim bir ifademi hatırlatarak bitirmek istiyorum “EPC’nin yaptığı bir hata bütün önceden yapılan hatasız kurulumları değersiz bırakır.”

Bundan dolayı kendinizi güvenceye almak için “SİGORTA” şart!…

Dipl. Ing. (FH) Hasan YİĞİT – hasan@enerjibaba.com