Kategori : ELEKTRİK ENERJİSİ, ENERJİ GÜNDEMİ - Tarih : 17 Temmuz 2023
Gazdan sıvıya (GTL) yağ ile geriye dönük doldurma, önceden naftenik yağla doldurulmuş trafolarda sızıntı sorunlarına neden olabilir. Nynas bilim adamlarının, müşterilerin trafo sızıntılarıyla ilgili yaptıkları bildirimler üzerine yürüttükleri araştırma çalışmasında tespit ettikleri husus buydu.
Nynas Naphthenics Elektrik Endüstrisi Teknik Gelişim ve Pazar Desteği Departmanında Gelişim Mühendisi olan Robert Fairholm, “Müşterilerden GTL ile geriye dönük dolum yapılan trafolarda ciddi sızıntı sorunlarıyla karşılaştıklarına dair bildirimler aldık” diyor.
GTL sıvılar ve trafolarda kullanılan tipik sızdırmazlık malzemelerinin uyumluluğundan kaynaklı bir sorun olmadığına dair üreticiden yapılan açıklamaya rağmen Nynas konunun biraz daha derinine inmeye karar verdi.
“Sızıntılara neyin sebep olduğunu belirleyebilmek için farklı trafo yağlarının performansını daha detaylı incelemenin faydalı olabileceğini düşündük,” diyor.
Nitril kauçuğu (NBR) trafolarda en sık kullanılan elastomer malzeme olduğundan, dört farklı NBR bazlı elastomerin GTL’ye veya Nynas naftenik trafo yağlarından biri olan NYTRO® 10XN’ye daldırıldığı karşılaştırmalı bir çalışma tasarlandı. Çalışma, naftenik yağın GTL yağından daha yüksek derecede elastomer şişmesi sağladığını gösterdi.
“GTL ile işlenmiş NBR test parçaları ile naftenik yağ ile işlenmiş parçalar arasında şişme bakımından büyük farklılık vardı. Naftenik yağa konan parçalarda hacim değişikliği çok daha fazlaydı.”
Ancak, GTL ile işlendikten sonra elastomerlerin hiçbiri küçülmediğinden, yağın düşük şişme performansı sızıntıları açıklamak için tek başına yeterli değildi. Sızıntı yapan trafoların daha önce naftenik trafo yağı ile doldurulmuş olduğu gerçeğini de yansıtmak için, araştırmaya ilk olarak naftenik yağ ile işlenen test parçalarının ardından GTL yağına yerleştirilmesiyle devam edildi.
Fairholm, “Elastomer önce naftenik yağ ve ardından GTL ile dengelendiğinde, tüm farklı NBR malzemeleri küçüldü. Bu olgu, özellikle GTL ile geriye dönük doldurmanın ardından cıvatalı bağlantıların doğru şekilde sıkılmaması veya bağlantıların tam oturmaması nedeniyle yeterli sıkmanın mümkün olmadığı durumlarda, bazı müşterilerin yaşadığı sızıntıları açıklayabilir,” diye belirtiyor.
Üstün Düzeyde Şişme
Dört farklı NBR bazlı elastomer test parçası yaklaşık 30 mm’lik kareler halinde kesildi ve GTL ve bir naftenik yağ (NYTRO® 10 XN) olmak üzere iki farklı test yağı içeren deney şişelerine yerleştirildi.
Her bir elastomer parçasının kütle, yoğunluk ve sertlik özellikleri, ASTM D3455 standart test metoduna dayanarak kurulan deney teçhizatında yağa daldırılmadan önce ve daldırıldıktan sonra ölçüldü. Bazı elastomer test parçaları ilk olarak NYTRO 10XN ve ardından GTL ile dengelendikten sonra da test edildi ve ölçüldü.
Sonuçlar naftenik yağ ile olağanüstü şişme sağlandığını gösteriyor. İlk olarak NYTRO 10XN ve ardından GTL ile dengelenen elastomerlerin küçülmesi de açıkça ortaya kondu ve bu da geriye dönük dolumun ardından yaşanan sızıntı sorunlarını açıklıyor.
Robert Fairholm
Gelişim Mühendisi, Nynas
Robert, Liverpool John Moores Üniversitesinden moleküler bilim dalında lisans onur derecesine sahip ve daha önce Bookham Technology (şimdi Oclaro) ve Cranfield Üniversitesinde çalıştı. Nynas’a 2007 yılında katıldı.
