Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ, ENERJİ VERİMLİLİĞİ - Tarih : 18 Ağustos 2020
Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı (TurSEFF), açıklamasına göre, sürdürülebilir bir çevre ve sürdürülebilir bir ekonomik kalkınma için en önemli faktörlerin başında doÄŸru bir atık yönetimi sistemi geliyor. Sürdürülebilir enerji projelerinin hayata geçirilmesi için 2010’dan beri finansman ve teknik destek saÄŸlayan TurSEFF, yeni yapısıyla artık atık yönetimi projelerine de finansman saÄŸlayabilecek.
Atık yönetimi bugünün en önemli kavramlarından biri haline geldi. Dünya nüfusu hızla artarak kentlere göç ederken, azalan doÄŸal kaynaklar ve yükselen hayat standartları doÄŸal kaynaklar üzerindeki baskıyı artırmış durumda. Bu problemin çözümü için en etkili yöntem olarak; “verimli üretim sistemleriyle atıkların azaltılması, yani daha az girdiyle aynı ürün ve hizmetin üretilebilmesi ve atıkların yeniden kullanıma sokularak ürün verimliliÄŸinin saÄŸlandığı sıfır atık sistemlerinin hayata 
geçirilmesi” görülüyor.
Sanayi ve kentsel atıklar nedeniyle okyanuslarda artık kıtasal büyüklüğe ulaÅŸan atık adaları oluÅŸmuÅŸ durumda. Bunların en bilineni olan Pasifik’te yer alan ve 3,4 milyon kilometrekare büyüklüğüyle artık Yedinci Kıta olarak tanımlanan atık adası. Uzmanlara göre 7 milyon ton ağırlığında olan ve büyük ölçüde plastik atıklardan oluÅŸan bu devasa kıta, insan eliyle oluÅŸan ve kötü atık yönetiminin doÄŸurduÄŸu önemli sonuçlardan biri, belki de en gözle görünür olanı. Kimyasal atıklar nedeniyle zehirlenen nehirler, kirlenen verimli topraklar da ekolojik felaketin diÄŸer boyutları.
Bunun gibi ekolojik felaketlerin önüne geçmek ve sürdürülebilir bir ekonomik yapıyı oluÅŸturabilmek için dünyada ve Türkiye’de pek çok adımlar atılıyor. Avrupa BirliÄŸi, atık yönetimi konusunda önemli yasal ve yapısal düzenlemeler yapan bölgelerin başında geliyor.
Türkiye de son yıllarda pek çok yasal düzenleme yaparak bu konuda adımlar atmış durumda. Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı’nca 2019’da yayımlanan “Sıfır Atık YönetmeliÄŸi” bunlardan en önemlisi olarak öne çıkıyor.
Yönetmelikle, atık oluÅŸumunun önlenmesini veya en aza indirilmesini, oluÅŸan atıkların ise özelliklerine göre ayrı biriktirilip geri kazanıma yönlendirilmesini hedefleyen Sıfır Atık Yönetim Sistemi’nin kurulmasına iliÅŸkin genel ilkeler ve uygulama esasları belirlenmiÅŸ oldu.
Yönetmelikle havalimanları, limanlar, organize sanayi bölgeleri, iÅŸ merkezi ve ticari plazalar ile 5 bin metrekare ve üzeri alışveriÅŸ merkezleri, bazı sanayi tesisleri, 250 ve üzeri öğrencisi bulunan eÄŸitim kurumları ile yurtlar, 100 oda ve üstü konaklama kapasiteli iÅŸletmeler, 100 yatak ve üzeri kapasiteli saÄŸlık kuruluÅŸları, akaryakıt istasyonları ile dinlenme tesisleri, 300 ve üzeri konuta sahip sitelere, Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ne geçiÅŸi 31 Aralık 2020’ye kadar tamamlama ÅŸartı da getirildi.
Yasal düzenlemelere ilaveten, 2017’de baÅŸlatılan Sıfır Atık Projesi gibi hamleler, hem özel sektöre hem de kamu kurum ve kuruluÅŸlarına örnek teÅŸkil eden ve motivasyon saÄŸlayan baÅŸarı hikayeleri yaratmaya baÅŸladı bile. TurSEFF, geniÅŸletilen kapsamı sayesinde artık sürdürülebilir ekonomi ve ekolojinin en önemli unsurlarından olan sıfır atık projelerine de finansman ve teknik destek verebiliyor.
Türkiye’nin özellikle güneÅŸÂ enerjisi baÅŸta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına büyük hamle yaptığı 2010’lu yıllarda saÄŸlamış olduÄŸu finansman ve teknik destekle pazarın dönüşümünde önemli bir etki saÄŸlamış olan TurSEFF, benzer bir baÅŸarı hikayesini atık yönetimi sektörünün dönüşümünde de yaratmaya kararlı. Bugüne kadar toplam 25 MW kurula güce sahip 12 atıktan enerji projesine 30 milyon avroya yakın finansman saÄŸlandı. Bu projelerle 73 bin hanenin yıllık enerji tüketimine denk enerji tasarrufu saÄŸlanmış oldu. Önlenen karbon salımı, 34 bin otomobilin yol açtığı karbon emisyonuna denk geliyor. TurSEFF’in finanse ettiÄŸi bu yatırımlar sayesinde yılda 106 bin tarımsal atık, 1,7 milyon hayvansal atık ve 2.6 milyon atıksu çamuru çöp döküm sahasına gitmek yerine yenilenebilir enerji üretiminde kullanılmış oldu.
Atık yönetimi kapsamında TurSEFF fonlarıyla finanse edilebilecek yatırımlar; “atıkların yeniden kullanımı”, “ticari deÄŸeri yüksek atıkların geri kazanımı”, “geliÅŸmiÅŸ atık toplama tekniklerinin benimsenmesi ile atıkların geri dönüşümü” ve “atıktan enerji üretimi projeleri” ÅŸeklinde özetlenebilir.
Açıklamada görüşlerine yer verilen TurSEFF Proje Direktörü Murat Sarıoğlu, atık yönetiminin, atıkların en hızlı şekilde azaltılmasını, yeniden kullanımını ve geri dönüşümünü sağlarken, firmaların piyasadaki rekabetçiliğinin ve itibarının artmasına da destek olduğunu bildirdi.
Atık yönetiminin çevresel ve ekonomik açıdan çok ciddi pozitif etkilerinin bulunduÄŸunu vurgulayan SarıoÄŸlu, “Öte yandan TurSEFF olarak artık sadece özel sektöre deÄŸil, belediyelere ve iÅŸtiraklerine de finansman ve teknik destek saÄŸlayabiliyoruz. Belediyelerin de sıfır atık yaklaşımı kapsamına giren çok önemli proje potansiyelleri var. Atıksu projelerine atık yönetimi yatırımlarının da entegre olmasında Türkiye’de büyük potansiyel arz etmektedir. Atıksu çamurlarının çürütülmesi, yakılması ve sonunda çıkan kül ve diÄŸer maddeler birçok baÅŸka sektörde ham madde girdisi teÅŸkil edebilir. TurSEFF’te hepsi için bir finansal çözüm mevcut.”dedi.
