Kategori : ENERJİ GÜNDEMİ - Tarih : 13 Mart 2013
Enerji Ticareti Derneği (ETD) Başkanı Mustafa Karahan, Türkiye’nin enerjide bir koridor ya da köprü yerine merkez olması gerektiğini belirterek, “Borsa ve OTC piyasalar (tezgah üstü piyasalar) oluşursa bölgenin tüm elektrik ve gazı Türkiye’de alınıp satılabilir” dedi.
ETD Başkanı Karahan, Türkiye’nin bölgesindeki en büyük enerji pazarı olmasından dolayı önemli bir potansiyele sahip olduğunu ifade ederek, ülkenin kendi iç dinamiklerinde doğru bir fiyat göstergesini sağlayacak mekanizmaları kurması gerektiğini söyledi.
Bu mekanizmaların ilki olmasa da en önemlilerinden bir tanesinin enerji borsasının kurulması olduğunu dile getiren Mustafa Karahan, şöyle devam etti: “Fiyatın herkes için adil belirlendiği piyasa yapısı tüm paydaşlarına güven veren piyasa olmakla kalmaz, bölgesel olarak da fiyatın belirlendiği bir merkeze de katkı sağlar. Kurulacak borsanın doğru işlemesiyle hem enerji üreticileri hem de tüketicileri fayda saylayacak. Doğru fiyattan daha uzun vadeli işlemler sayesinde riskler yönetilebilecek.
Öngörülebilir bir fiyatlama mekanizması banka ve finans kuruluşlarının daha iyi koşullarda fon sağlamasına yardımcı olur. Gelişen piyasa ciddi istihdam ve katma değer yaratır, aynı zamanda kamuyu da büyük bir yükten kurtarır.”
Orta Doğu ve Kafkasya için adres Türkiye
“Türkiye’nin enerjide bir koridor ya da köprü yerine merkez olmalı. Borsa ve OTC piyasalar oluşursa bölgenin tüm elektrik
ve gazı Türkiye’de alınıp satılabilir” diyen Karahan, ülkenin ileri ki yıllarda diğer bazı ürünlerle önemli bir pazar haline gelebileceğini vurguladı.
Orta Doğu ve Kafkasya’da risk almak isteyen yabancı yatırımcılar için doğru adresin Türkiye olacağını ifade eden Karahan, “Bu piyasaların belirleyici etkeni haline gelmek Türkiye’nin hem arz güvenliği hem de doğru fiyat sağlaması bakımından çok önemli. Ancak Türkiye halen enerji ticareti (elektrik ve gaz) açısından çok zayıf bir durumda. Bunu hızla değiştirmek gerekli.”
Kamusuz serbest piyasa olmaz
Enerji sektöründe özel sektörün payının hızla artmasına karşın hala istenilen seviyeye ulaşmadığına dikkati çeken Karahan, devam edecek elektrik üretim ve dağıtım özeleştirmelerinin ardından özel sektörün payının daha da artacağını söyledi. Özel sektörün artan payına karşın Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve TETAŞ gibi kamu kurumlarının daha uzun yıllar elektrik piyasasının oyuncuları olmaya devam edeceğini ifade eden Karahan, şunları kaydetti: “Şuna dikkat etmek gerekir, ‘serbest piyasa’ demek ‘kamunun olmadığı bir piyasa’ demek değildir. Kamu da kurallarına göre oynarsa gayet iyi bir ticaret pazarı olabilir.
Burada ticaret olarak bahsedilen şey üretimden ziyade elektriğin üretilmeden önce birden çok kez alınıp satıldığı OTC yani tezgah üstü piyasalar. Üretimde ideali EÜAŞ’ın elinde yaklaşık toplam kapasitenin yüzde 10′a kadar bir su kaynağının kalması. Diğer taraftan TETAŞ’ın alım kontratları ile aldığı enerjiyi de adil koşullar ile piyasaya vermesi çok önemli.”
Mustafa Karahan, sektörün Elektrik Piyasası Kanun Tasarısı’nda Elektrik Piyasası AŞ’nin (EPİAŞ) kurulmasını çok olumlu ve önemli bir adım olarak gördüğünü ama enerji tedarikinde rekabetin koşullarının net olarak belirlenmemesi ve rekabeti bozucu geçici maddelerin kalıcı hale gelmesine dair düzenlemeleri beğenmediğini söyledi.
Kaynak: Enerji Enstitüsü
